Pierwszy kwartał roku to dla żołnierzy Wojska Polskiego czas wyjątkowo intensywnych ćwiczeń. Rodzimy „Dragon” i kilkanaście innych międzynarodowych przedsięwzięć spiętych pod szyldem „Steadfast Defender ’24” oznaczały wiele dni spędzonych na poligonach. Celem był trening przerzutu sojuszniczych wojsk i prowadzenia wspólnej operacji obronnej na wschodniej flance NATO.

STYCZEŃ

„Steadfast Defender ’24” – operacja NATO

90 tys. żołnierzy z 32 państw członkowskich NATO oraz Szwecji, setki wozów bojowych, 80 samolotów i śmigłowców, 50 okrętów – Sojusz Północnoatlantycki rozpoczął ćwiczenia „Steadfast Defender ’24”. Organizowane przez SHAPE manewry były największym tego typu przedsięwzięciem od zakończenia zimnej wojny, a ich głównym celem było przećwiczenie reakcji Sojuszu Północnoatlantyckiego na agresję Rosji przeciwko jednemu z krajów sąsiedzkich. – To demonstracja naszej jedności, siły i determinacji, by chronić siebie nawzajem – mówił gen. Christopher Cavoli, naczelny dowódca sił sojuszniczych w Europie. Na „Steadfast Defender ’24” złożyło się wiele innych ćwiczeń. To m.in. organizowany przez Polaków „Dragon ’24”, a także „Brilliant Jump ’24”, podczas którego szkoliły się siły wysokiej gotowości NATO – VJTF (Very High Readiness Joint Task Force). W tym samym czasie odbyły się jeszcze trzy inne ćwiczenia amerykańskie, wszystkie pod jednym kryptonimem: „Defender ’24”. To „Saber Strike ’24”, „Immediate Response ’24” i „Swift Response ’24”. W każdym uczestniczyli polscy żołnierze.

Koniec misji „Czernickiego”

130 dni na morzu, trzy duże ćwiczenia i tyle samo operacji przeciwminowych, 18 odwiedzonych portów w 11 różnych krajach – to bilans zakończonej misji PKW „Czernicki” w ramach natowskiego zespołu okrętów SNMCMG1 (Standing NATO Mine Countermeasures Group 1). Było to jedno z najważniejszych od lat przedsięwzięć polskiej marynarki. Na czele misji od lipca 2023 roku stał polski oficer, kmdr por. Piotr Bartosewicz, którego przez kolejne miesiące wspierał międzynarodowy sztab, złożony głównie z oficerów i podoficerów 8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Podczas misji do zespołu dołączyły też dwie inne polskie jednostki – trałowce OORP „Hańcza” i „Drużno”.

Wojsko zagrało z WOŚP

Po raz pierwszy od ośmiu lat wojsko przyłączyło się do Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. 32. finał akcji, podczas którego wolontariusze zbierali środki na zakup sprzętu dla oddziałów pulmonologicznych, odbył się na błoniach stadionu PGE Narodowego. Żołnierzy można było jednak spotkać w wielu miastach całej Polski. Dla uczestników wydarzenia przygotowali koncerty, zajęcia sportowe, pokazy sprzętu czy warsztaty medyczne. – Miejsce wojska jest zawsze przy obywatelach. Cieszę, się, że wojsko gra z Orkiestrą, i mam nadzieję, że nikt nigdy nie podejmie innej decyzji, bo wojsko powinno wspierać społeczeństwo i organizacje społeczne – komentował Cezary Tomczyk, wiceminister obrony narodowej.

Czesi w Powidzu

W 33 Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu wylądowały trzy czeskie śmigłowce Mi-17 z 22 Bazy Lotnictwa Śmigłowcowego w Náměšť nad Oslavou. Maszyny i około stu lotników – pilotów, techników i logistyków – utworzyli tzw. Task Force HIPPO Polska, czyli czeski kontyngent śmigłowcowy. Przez kolejne miesiące pobytu w Polsce czescy piloci współpracowali z polskimi lotnikami z Powietrznej Jednostki Operacji Specjalnych, a poprzez wspólne szkolenia wzmacniali wschodnią flankę NATO. W lutym wzięli np. udział w ćwiczeniach wojsk specjalnych „Cobra”, podczas których zadaniem lotników było koordynowanie działań lotniczego wsparcia żołnierzy z m.in. GROM-u i Jednostki Wojskowej Komandosów. Pobyt Czechów w Polsce został zaplanowany do grudnia 2024 roku.

„Ferie z WOT” 2024

W jednostkach wojsk obrony terytorialnej odbyła się kolejna edycja „Ferii z WOT”. To 16-dniowe szkolenie podstawowe, adresowane przede wszystkim do pełnoletnich uczniów, studentów, nauczycieli i wykładowców, którzy przerwę międzysemestralną mogą wykorzystać na naukę taktyki, łączności, posługiwania się bronią czy udzielania pierwszej pomocy. W czasie ferii zimowych 2024 szkolenie we wszystkich brygadach OT przeszło niemal 1,8 tys. osób. Blisko 1,4 tys. z nich ukończyło szkolenie podstawowe i złożyło przysięgę wojskową. Pozostali szkolili się krócej, podczas tzw. szkolenia wyrównawczego.

LUTY

Operacja „Szpej”, czyli wyposażamy żołnierzy

„Szpej” – taki kryptonim nosi program Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, polegający na optymalizacji wyposażenia osobistego żołnierzy. Zaktualizowane mają zostać tabele należności, uzupełnione braki, a poszczególne elementy ekwipunku będą wymienione na nowsze modele. Celem programu jest wzrost zdolności operacyjnych poprzez zwiększenie szans żołnierzy na przeżycie na polu walki, wzrost odporności na trudne warunki atmosferyczne oraz zdolności do walki w terenie zurbanizowanym i w nocy. W ciągu dwóch lat na zakup indywidualnego wyposażenia wydanych zostanie ponad 1,5 mld zł. Jak pod koniec roku informowało MON, w tym roku zostało podpisanych 37 nowych umów dotyczących sprzętu indywidualnego, realizowanych jest 15 umów wieloletnich zawartych w poprzednich latach oraz uruchomiono 21 opcji zwiększenia wcześniej złożonych zamówień.

System IBCS dla Wojska Polskiego

Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz podpisał umowę na zakup IBCS (ang. Integrated Air and Missile Defense Battle Command System), czyli najnowocześniejszego systemu dowodzenia obroną przeciwlotniczą i przeciwrakietową, na potrzeby programów „Wisła” i „Narew”. Realizację wartego 2,53 mld dolarów netto kontraktu zaplanowano na lata 2024–2031. – To wielki dzień dla Polski, Stanów Zjednoczonych i NATO. Podpisujemy umowę w II fazie programu „Wisła” na zintegrowany system dowodzenia obroną przeciwlotniczą i przeciwrakietową – powiedział szef MON-u. Umowa gwarantuje pozyskanie dla Wojska Polskiego m.in. wybranych urządzeń łączności, systemów pasywnej identyfikacji IFF i urządzeń kryptograficznych, rozbudowę infrastruktury laboratoryjnej oraz przeprowadzenie testów poligonowych obejmujących współdziałanie zestawów Narew oraz Wisła.

Szwecja w NATO

Po dwóch latach oczekiwania Szwecja wstąpiła do NATO. – Szwecja jest gotowa wziąć na swoje barki odpowiedzialność za euroatlantyckie bezpieczeństwo. To historyczny dzień – skomentował szwedzki premier Ulf Kristersson. Wniosek o członkostwo w NATO Szwecja złożyła wspólnie z Finlandią w maju 2022 roku. Była to reakcja na pełnoskalową wojnę, którą Rosja rozpętała w Ukrainie, oraz coraz agresywniejszą postawę Kremla w rejonie Bałtyku. Eksperci podkreślają, że dołączenie Szwecji do Sojuszu pozwoli domknąć kontrolę na Bałtykiem, który stanie się nieomal wewnętrznym morzem NATO.

Telefon zaufania dla żołnierzy

Ministerstwo Obrony Narodowej uruchomiło wojskowy telefon zaufania. – W momentach trudnych żołnierze i ich rodziny oraz cywilni pracownicy resortu obrony narodowej otrzymają wsparcie psychologiczne – mówił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Bezpłatna infolinia (tel. 800 300 311) początkowo była czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8 do 20. Od maja wykwalifikowani psychologowie dyżurują codziennie i całodobowo, a dzwoniący mogą otrzymać natychmiastową pomoc w formie konsultacji psychologicznych.

Nagroda dla reporterów „Polski Zbrojnej”

Reporterzy ZbrojnejTV Ewa Korsak i Aleksander Kruk odebrali główną nagrodę w konkursie „Cumulusy” w kategorii „Film”. Ich reportaż pt. „F-16: sprawdzian charakteru odbywa się w powietrzu” opowiada o specyfice służby pilotów 31 Bazy Lotnictwa Taktycznego i ich przygotowaniach do misji Baltic Air Policing. Konkurs „Cumulusy” to wspólne przedsięwzięcie Fundacji Aviatornia i Air Sports Promotion. Wyróżnienia przyznawane są w kilkunastu kategoriach, poza produkcjami filmowymi jury ocenia też wyczyny sportowe, organizację imprez lotniczych czy działalność instytucji zajmujących się szkoleniem pilotów.

Nowy szef CWCR-u

Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz powołał szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji. Został nim płk Grzegorz Wawrzynkiewicz. Oficer na stanowisku zastąpił zdymisjonowanego w styczniu 2024 roku gen. bryg. Mirosława Brysia. Zastępcą nowego szefa CWCR-u został zaś płk Grzegorz Konopko.

Centrum NATO-Ukraina w Polsce

Na spotkaniu ministrów obrony NATO postanowiono o utworzeniu w Bydgoszczy Połączonego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraina (NATO-Ukraine Joint Analysis, Training and Education Center – JATEC). Decyzja ta została potwierdzona podczas lipcowego szczytu NATO w Waszyngtonie. Centrum, będące wspólną inicjatywą NATO i Ukrainy, ma zostać otwarte w styczniu 2025 roku. Jego głównym zadaniem będzie wsparcie Sił Zbrojnych Ukrainy w dążeniu do pełnej interoperacyjności z wojskami NATO, a także wymiana doświadczeń pomiędzy Siłami Zbrojnymi Ukrainy i armiami Sojuszu Północnoatlantyckiego.

MARZEC

Poligonowe współdziałanie na Dragonie

15 tys. polskich żołnierzy i 5 tys. sojuszników oraz 3,5 tys. jednostek sprzętu wzięło udział w największych w 2024 roku manewrach Wojska Polskiego „Dragon ’24”. Scenariusz zakładał przerzut wojsk na odległość kilkuset kilometrów, przeprawy przez rzeki i wspólną operację obronną na wschodniej flance NATO. Wojskowi szkolili się na lądzie, morzu i w powietrzu. Manewry były częścią największego od zakończenia zimnej wojny szkoleniowego przedsięwzięcia NATO, czyli ćwiczeń „Steadfast Defender ’24”.

Nowi szefowie służb

Premier Donald Tusk wyznaczył nowych szefów służb specjalnych – Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Etatowym szefem ABW został płk Rafał Syrysko, na czele AW stanął płk Paweł Szota, a CBA – Agnieszka Kwiatkowska-Gurdak. Stanowiska szefów SKW i SWW objęli odpowiednio gen. Jarosław Stróżyk oraz płk Dorota Kawecka.

Dywizja z certyfikatem

Przeprowadzenie operacji obronnej na fikcyjnym terytorium, które położeniem odpowiada północno-wschodniej Polsce – takie zadanie spoczęło na żołnierzach Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód podczas ćwiczeń „Loyal Leda ’24”. Były one równoznaczne z certyfikacją dowództwa dywizji do dalszych zadań. Podczas manewrów, w których wzięło udział w sumie 750 żołnierzy z kilkunastu państw, wojsko zostało rozmieszczone w kilku lokalizacjach, m.in. w Szczecinie, Bydgoszczy i Elblągu. Sprawdzenie dywizji trwało ponad tydzień, a protokół potwierdzający gotowość dywizji podpisali szef komisji certyfikacyjnej, duński gen. dyw. Peter Harling Boysen oraz gen. dyw. Mircea Gologan, który nadzorował przebieg ćwiczeń z ramienia NATO.

Polska wizyta w USA

Na zaproszenie amerykańskiego prezydenta Joe Bidena z wizytą za oceanem przebywali prezydent Andrzej Duda i premier Donald Tusk. W Białym Domu przywódcy Polski i USA wraz z delegacjami obu krajów rozmawiali o bezpieczeństwie w Europie, pomocy wojskowej dla Kijowa, stosunkach dwustronnych oraz o przyszłości NATO. – Polska, tak jak inne kraje, wie, że jest cena bezpieczeństwa. Dlatego ponad 4% naszego PKB wydawane jest na rzecz sił zbrojnych – mówił prezydent Duda. Premier Donald Tusk przekazał zaś, że Polska jest „stabilną demokracją”. – Nie może być bezpiecznej Europy bez silnej Polski – podkreślił. Odpowiedź Joe Bidena dotyczyła zaangażowania wojsk USA w Polsce: – Nasze zaangażowanie jest żelazne. Zawsze mówimy, że atak na jednego z sojuszników jest atakiem na nas wszystkich – zaznaczył amerykański przywódca. Spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy z Joe Bidenem w Białym Domu poprzedziła jego wizyta na Kapitolu.

Gen. Błazeusz dowódcą Eurokorpusu

Nowym dowódcą Eurokorpusu został gen. broni Piotr Błazeusz, dotychczasowy pierwszy zastępca szefa Sztabu Generalnego WP. Decyzję o wyznaczeniu generała na to stanowisko podjął minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz po tym, jak ze Strasburga do kraju został odwołany w trybie pilnym gen. broni Jarosław Gromadziński. Powodem tej decyzji było – jak tłumaczył resort obrony w komunikacie – wszczęcie postępowania wobec oficera przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego.

Polska i Niemcy na czele koalicji pancernej

Szkolenie żołnierzy i kolejne dostawy sprzętu – takie cele postawiła sobie międzynarodowa koalicja zdolności opancerzonych na rzecz Ukrainy, która została aktywowana w Warszawie. Jej liderami są Polska i Niemcy, ale udział w niej zapowiedziały również m.in. Wielka Brytania, Szwecja i Włochy. Pomysł utworzenia koalicji ogłosili wspólnie ministrowie obrony Polski i Niemiec – Władysław Kosiniak-Kamysz oraz Boris Pistorius – podczas spotkania w Warszawie. Członkowie koalicji mają się skupić na szkoleniu ukraińskich żołnierzy, a jednocześnie będą mobilizować państwa Zachodu, by przekazywały władzom w Kijowie jak najwięcej sprzętu.