Generał Maciej Sułkiewicz walczący o niepodległość Azerbejdżanu oraz pułkownik Veli bej Jedigar, który służył w Wojsku Polskim, zostali upamiętnieni w Warszawie. Popiersia polskiego i azerskiego oficera stanęły w parku na Pradze. W ceremonii osłonięcia uczestniczył Zakir Hasanov, minister obrony Azerbejdżanu oraz Michał Dworczyk, wiceszef polskiego MON.
– Oddajemy dziś hołd oficerom, których losy odzwierciedlają przenikanie się dziejów narodów polskiego i azerskiego – mówił Michał Dworczyk, wiceminister obrony podczas odsłonięcia w Warszawie pomnika upamiętniającego gen. Macieja Sułkiewicza, polskiego Tatara, który walczył o suwerenność Azerbejdżanu oraz płk Veli bej Jedigara – Azera, który służył w polskiej armii. Popiersia dwóch bohaterów ufundowane przez władze Azerbejdżanu stanęły w parku Polińskiego przy ul. Szaserów.
Wiceminister Dworczyk podczas ceremonii przypomniał, że odrodzone państwo polskie wspierało działania niepodległościowe innych narodów, w tym kształtującą się azerską państwowość. Kiedy kraj ten został zajęty przez Armię Czerwoną, Polska udzieliła schronienia uchodźcom z Kaukazu. – Kaukascy ochotnicy wzięli udział w wojnie polsko-bolszewickiej wykazując się męstwem i zaciętością w boju – mówił Dworczyk. Część z nich, tak jak Veli bej Jedigar, zostało przyjętych w szeregi polskiego wojska. – Za pomoc okazaną przez Polskę odpłacili wierną służbą i krwią przelaną na frontach II wojny światowej oraz w walce konspiracyjnej – zaznaczył wiceminister.
Zakir Hasanov, minister obrony Republiki Azerbejdżanu podkreślał z kolei zasługi gen. Sułkiewicza. – Odegrał on ważną rolę w formowaniu młodej armii demokratycznego Azerbejdżanu i nasz naród pamięta o jego zasługach – mówił Hasanov. Po odsłonięciu pomnika delegacje obu krajów złożyły przed popiersiami wiązanki kwiatów.
Wojenne losy
Gen. Maciej Sulkiewicz urodził się w 1865 roku w rodzinie polsko-litewskich Tatarów. Służył w armii carskiej m.in. jako dowódca 37 Korpusu Piechoty. W marcu 1918 roku wyjechał na Krym, a po jego zajęciu przez bolszewików udał się do Azerbejdżanu i stanął tam na czele sztabu tworzącej się armii. W maju 1920 roku, po zajęciu Baku przez oddziały Armii Czerwonej, generał został aresztowany i rozstrzelany.
Pochodzący z książęcej rodziny Veli bej Jedigar urodził się w 1897 roku w Rosji. Służył w rosyjskiej armii, jednak po rewolucji październikowej uciekł do Azerbejdżanu. Kiedy kraj zajęli bolszewicy, wyemigrował do Polski i wstąpił do naszej armii. Był m.in. zastępcą dowódcy 7 Pułku Ułanów Lubelskich, walczył w kampanii wrześniowej.
W konspiracji zawiązał 7 Pułk Ułanów Lubelskich Armii Krajowej i dowodził nim do lipca 1944 roku. Walczył też w powstaniu warszawskim. Przed końcem wojny wyjechał do Włoch, a potem do Argentyny. Zmarł w Buenos Aires w 1971 roku. W 1990 roku jego prochy sprowadzono do Polski i pochowano na warszawskim Muzułmańskim Cmentarzu Tatarskim.
autor zdjęć: Anna Jakubczyk/CO MON
komentarze