Do Polski przyjechało ich ponad trzy tysiące. Amerykańscy żołnierze z 3 Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej (3 ABCT) 4 Dywizji Piechoty przez najbliższe miesiące będą stacjonować w kilku polskich miastach, a właściwie w zlokalizowanych w ich pobliżu obiektach wojskowych i poligonowych. Co można powiedzieć o amerykańskiej brygadzie, jej historii, roli i doświadczeniu bojowym?
Zadaniowość, czyli aktywacja i dezaktywacja jednostek wojskowych w zależności od potrzeb, bolesne karty narodowej historii, takie jak segregacja rasowa, bohaterska walka wspólnie z Brytyjczykami o niepodległość kraju, przecieranie szlaków dla nowego typu broni i wreszcie podążanie za trendami współczesnego pola walki, które wymusiły odejście od klasycznych, jednorodnych związków taktycznych na rzecz interoperacyjnych zespołów zadaniowych. Tak w telegraficznym skrócie scharakteryzowałbym historię amerykańskiej brygady pancernej, a także jednostek obecnie wchodzących w jej skład.
Zacznę od zadaniowości. My Polacy przez pojęcie „jednostka” rozumiemy twór, który musi mieć swój początek – czyli datę założenia, określoną i stałą strukturę oraz miejsce stacjonowania. Tymczasem 3 ABCT to jednostka, którą chyba najłatwiej nazwać „zadaniową” – przez większą część swojej historii była brygadą bez stałego miejsca stacjonowania i bez stałej, jednolitej struktury. Bo choć 3 Brygada (bez żadnej funkcji czy rodzaju w nazwie) powstała w 1917 roku, to zaczynała jako dowództwo stacjonującej w Camp Greene w Północnej Karolinie 8 Brygady Piechoty 4 Dywizji Piechoty. I bardzo długo, bo aż do 1970 roku, kilkukrotnie ją likwidowano i powoływano do życia, ad hoc przydzielając pod jej komendę bardzo różne bataliony. Dopiero we wspomnianym 1970 roku jednostka została ulokowana w Fort Carson, gdzie stacjonuje do dziś. W 1995 roku przekształcono ją w 3 BCT, czyli Brigade Combat Team, a jedenaście lat później w strukturę, którą jest dziś, czyli w 3 Pancerną Brygadową Grupę Bojową.
Skomplikowana historia 3 ABCT sprawia, że bardzo trudno mówić o doświadczeniu bojowym tej jednostki do 1995 roku. Co innego pododdziały obecnie ją tworzące – czyli 1 Batalion 66 Pułku Pancernego, 1 Batalion 68 Pułku Pancernego, 4 Szwadron 10 Pułku Kawalerii, 1 Batalion Piechoty 8 Pułku Piechoty oraz 3 Batalion 29 Pułku Artylerii Polowej. Wszystkie zapisały się złotymi zgłoskami na kartach historii amerykańskiego oręża.
Najstarszy, a więc z „najgrubszą teczką dokonań”, jest 1 Batalion Piechoty 8 Pułku Piechoty. Ten pododdział powstał w 1838 roku z ochotników z Michigan i od tego czasu walczył we wszystkich wojnach, które toczyła amerykańska armia, począwszy od wojny z Meksykiem w 1848 roku, na wojnie w Iraku skończywszy.
Nie mniej ciekawa, choć nieco krótsza, jest historia 4 Szwadronu 10 Pułku Kawalerii. Ten pododdział powstał w 1866 roku i składał się z czarnoskórych mieszkańców USA. W 10 Pułku obowiązywały bowiem wówczas zasady segregacji rasowej i stanowiska oficerskie były zarezerwowane wyłącznie dla „białych”. Co ciekawe, jednostka, która od momentu utworzenia, walczyła we wszystkich wojnach toczonych przez USA, nie wzięła udziału w działaniach bojowych podczas II wojny światowej. Została wprawdzie skierowana do bazy w Afryce (w Algierii), ale nie przeznaczono jej do walki, tylko wiosną 1944 roku rozwiązano. 10 Pułk, już jako jednostkę zmechanizowaną, reaktywowano w 1958 roku. Jego żołnierze walczyli m.in. w Wietnamie, a potem rotacyjnie z innym pododdziałami zmechanizowanymi US Army stacjonowali w Niemczech Zachodnich.
Jeśli chodzi o dwa pododdziały pancerne 3 ABCT, czyli 1 Batalion 66 Pułku Pancernego oraz 1 Batalion 68 Pułku Pancernego, to pierwszy z nich reprezentuje najstarszą jednostkę pancerną amerykańskiej armii (utworzoną w 1917 roku), która swoje pierwsze szlify bojowe zdobyła podczas I wojny światowej we Francji. Z kolei 68 Pułk Pancerny, który powstał w 1933 roku, przeszedł w czasie II wojny światowej szlak bojowy od Normandii, poprzez Ardeny, aż do Pacyfiku.
Reasumując, naprawdę trudno mówić o doświadczeniu bojowym 3 ABCT przed rokiem 1995, kiedy to nabrała obecnego kształtu, a jej żołnierze, służąc w Afganistanie i Iraku (gdzie byli aż czterokrotnie do 2010 roku), pokazali, co potrafią. Ale siła ABCT to także historia tworzona przed 1995 rokiem przez pododdziały obecnie wchodzące w skład brygady, a które kiedyś były częścią innych struktur. Ci żołnierze naprawdę mają być z czego dumni.
komentarze