Konflikt o Gibraltar należący od trzech wieków do Wielkiej Brytanii nasilił się po referendum, w którym Brytyjczycy zdecydowali o wyjściu z UE. Aż 95,9% Gibraltarczyków było odmiennego zdania. Według Hiszpanów, Brexit na nowo otwiera kwestię zwierzchnictwa nad tym rejonem. Na wodach otaczających terytorium w ostatnim czasie doszło do poważnego incydentu.
18 listopada w pobliżu Gibraltaru, na wodach, które Brytyjczycy uważają za swoje, pojawił się hiszpański statek badawczy „Ángeles Alvariño”. Jednostka należy do państwowego Instytutu Oceanograficznego. Gdy Hiszpanie zaczęli prowadzić pomiary w pobliżu statku zjawiła się brytyjska łódź patrolowa HMS „Sabre”. Załoga wezwała „Ángeles Alvariño” drogą radiową do opuszczenia wód Gibraltaru. Hiszpanie zignorowali apel i według świadków rozpoczęli agresywne manewry. Brytyjskie media podały, że próba sił między Brytyjczykami a hiszpańskim statkiem trwała przez cały weekend. Wtedy marynarze z „Sabre” wystrzeli ostrzegawcze flary. Ostatecznie „Ángeles Alvariño” wycofał się z rejonu Gibraltaru i zawinął do hiszpańskiego portu Fuengirola. Po incydencie oba kraje wystosowały protesty dyplomatyczne.
Incydenty na wodach w pobliżu Gibraltaru zdarzają się co pewien czas, ponieważ Hiszpania nie uznaje brytyjskiej jurysdykcji w pasie trzech mil morskich wokół „Skały”. Wielowiekowy spór o tę posiadłość w rejonie strategicznej cieśniny łączącej Morze Śródziemne z Atlantykiem nasilił się po referendum, w którym Brytyjczycy opowiedzieli się za wystąpieniem z Unii Europejskiej. Aż 95,9% głosujących Gibraltarczyków było odmiennego zdania. Według Hiszpanów, Brexit na nowo otwiera kwestię zwierzchnictwa nad tym terytorium.
Wojska angielsko-holenderskie zdobyły Gibraltar 4 sierpnia 1704 roku podczas wojny o sukcesję hiszpańską, która wybuchła po bezpotomnej śmierci króla Karola II Habsburga. Zgodnie z postanowieniami traktatu w Utrechcie Hiszpania przekazała teren Brytyjczykom jako wieczną kolonię. W trakcie XVIII wieku Hiszpanie próbowali bez powodzenia zbrojnie odzyskać „Skałę”. Podczas II wojny światowej Trzecia Rzesza proponowała hiszpańskiemu dyktatorowi generałowi Francisco Franco wspólny atak na Gibraltar, ale nie dał się przekonać. Jednak pod koniec swych rządów, w latach 1968–1975, rozpoczął lądową blokadę brytyjskiej kolonii. Franco zareagował w ten sposób na referendum z 10 września 1967 roku, w którym ponad 99% mieszkańców Gibraltaru opowiedziało się za pozostaniem pod władzą Londynu. Częściowo granicę lądową otwarto 15 grudnia 1982 roku, a całkowicie 5 lutego 1985 roku. Po zakończeniu zimnej wojny obecność brytyjskiego wojska została ograniczona. Jednak w kolejnym referendum, 7 listopada 2002 roku, mieszkańcy Gibraltaru przytłaczającą większością odrzucili propozycję, by terytorium stało się kondominium brytyjsko-hiszpańskim. Mimo to władze w Madrycie co pewien czas podnoszą kwestię przywrócenia hiszpańskiej suwerenności „Skały”.
autor zdjęć: Instituto Espanol de Oceanografia
komentarze