moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

„Kaukaz 2016” kolejnym testem rosyjskich sił zbrojnych

Ćwiczenia „Kaukaz 2016” były najważniejszym sprawdzianem stanu gotowości bojowej rosyjskich sił zbrojnych w tym roku. W scenariuszach manewrów prowadzonych w ostatnich miesiącach przez Rosję i państwa Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym zawarto wyraźne przesłanie polityczne skierowane do państw sąsiednich (Ukraina) oraz członków NATO. Świadczą o tym lokalizacja i skala ćwiczeń – w przypadku manewrów „Kaukaz 2016” Rosjanie zademonstrowali możliwości obrony zajętego w 2014 roku Krymu.

„Kaukaz 2016”

Największe tegoroczne ćwiczenia armii rosyjskiej odbyły się 5-9 września w Południowym Okręgu Wojskowym (POW), w tym na anektowanym Krymie oraz na morzach Czarnym i Kaspijskim. Wzięło w nich udział 12,5 tys. żołnierzy POW wspomaganych przez siły z pozostałych okręgów. Wykorzystano 400 sztuk sprzętu wojskowego (w tym ponad 100 samolotów i śmigłowców) oraz 15 okrętów wojennych.

Podczas ćwiczeń „Państwo Zachodnie” zaatakowało „Federację Północną”, prowadząc operację morską i powietrzną, a zadaniem obrońców było powstrzymanie agresji i przejście do kontrnatarcia. Scenariusz zakładał także szerokie spektrum działań taktycznych, takich jak obrona manewrowa (polegająca na wykorzystaniu mobilności wojsk), obrona wybrzeża, czy wyizolowanie i likwidacja grup dywersyjno-wywiadowczych umownego przeciwnika. Przećwiczono systemy dowodzenia różnymi rodzajami wojsk i współpracę między nimi, a także z innymi służbami państwowymi i organami władz lokalnych. Sprawdzono również systemy łączności i poziom wyszkolenia bojowego, poczynając od indywidualnego przygotowania żołnierza, poprzez pododdziały, aż po związki taktyczne i współdziałanie między poszczególnymi rodzajami wojsk i sił zbrojnych.

Ćwiczenia „Kaukaz” są manewrami cyklicznymi, a obecne zostały zapowiedziane dwa lata temu. Ich przeprowadzenie zakończyło cykl strategicznych manewrów dowódczo-sztabowych we wszystkich okręgach wojskowych Rosji (ćwiczenia „Zachód” odbyły się w 2013 r., „Wschód” w 2014, „Centrum” w 2015). „Kaukaz 2016” stanowił zwieńczenie całego cyklu ćwiczeń wojskowych prowadzonych przez Rosję w okresie letnim. Od 2009 r., kiedy rozpoczęła się reforma rosyjskich sił zbrojnych, wrześniowe manewry w poszczególnych okręgach wojskowych są najważniejszymi sprawdzianami rosnących zdolności bojowych armii. Szczególną uwagę zwraca się w nich na kwestie problematyczne, takie jak logistyka, doskonalenie zdolności mobilizacyjnych państwa i działania ekspedycyjne sił zbrojnych.

Wymiar polityczny

Manewry „Kaukaz 2016” wzbudziły kontrowersje już na etapie przygotowań. W ich ramach miały miejsce przegrupowania rosyjskich oddziałów w pobliżu granicy z Ukrainą i na Krymie. Poprzedziła je seria mniejszych ćwiczeń, jak np. ochrona bazy w Sewastopolu przed atakiem podwodnym. W dniach 25–31 sierpnia sprawdzono też stan gotowości bojowej sił zbrojnych w Południowym, Zachodnim i Centralnym OW, Floty Północnej, a także dowództwa Sił Powietrzno-Kosmicznych i Wojsk Powietrzno-Desantowych. Zgodnie z uregulowaniami międzynarodowymi Rosjanie nie muszą notyfikować tego typu działań, co wzbudza sprzeciw państw NATO.

Ćwiczenia nie przekroczyły zawartego w Dokumencie wiedeńskim progu 13 tys. żołnierzy, od którego obowiązkowe jest zaproszenie obserwatorów z państw sygnatariuszy tego porozumienia. Niemniej Rosja notyfikowała „Kaukaz 2016” i do wizytacji zaprosiła attaché wojskowych akredytowanych w tym państwie. Nie obyło się jednak bez kontrowersji, gdyż zostali oni zaproszeni na tę część ćwiczeń, która w większości odbyła się na Krymie (z obserwacji tego etapu zrezygnowali attaché państw europejskich). Manewry wywołały stanowczy sprzeciw Ukrainy, która w odpowiedzi rozpoczęła ćwiczenia obrony terytorialnej w graniczącym z Krymem obwodzie chersońskim.

Znaczenie wojskowe

Obserwowana w ostatnich latach intensyfikacja działań świadczy o rosnących możliwościach rosyjskich sił zbrojnych. W 2015 r. przeprowadzono ok. 5 tys. ćwiczeń o różnej skali i charakterze, w tym niezapowiedziane sprawdziany gotowości bojowej. Liczba tegorocznych manewrów będzie najprawdopodobniej zbliżona.

Zarówno poprzednie, jak i tegoroczne ćwiczenia służą rosyjskim wojskowym do testowania nowych rodzajów uzbrojenia, a także uzbrojenia o znaczącej sile rażenia, jak pociski termobaryczne. Prezentacje tego typu są ważne w kontekście planowania zawarcia nowych kontraktów zbrojeniowych. Według danych SIPRI Rosja pozostaje drugim co do wielkości eksporterem broni na świecie – przypada na nią 25% udziału w światowym rynku broni (pierwsze miejsce zajmuje USA z ok. 30-procentowym udziałem w rynku). Jest to także sygnał, że niezależnie od problemów spowodowanych sankcjami, rosyjski przemysł zbrojeniowy może wytwarzać nowoczesne rodzaje uzbrojenia.

Ćwiczenia z udziałem Rosji

Niezależnie od swoich samodzielnych działań, rosyjskie siły zbrojne co roku prowadzą też ćwiczenia z państwami sojuszniczymi, w tym w ramach Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym. Ich nasilenie w ostatnich latach jest odzwierciedleniem zagrożeń postrzeganych przez Rosję jako największe, takich jak destabilizacja polityczna na obszarze byłego ZSRR czy zagrożenie terrorystyczne. Mają one również wyraźny kontekst polityczny, gdyż za sprawą wspólnych ćwiczeń z państwami regionu postsowieckiego, lub z udziałem ich sił zbrojnych, Rosja wyznacza wyraźne strefy swoich wpływów.

W sierpniu br. odbyły się zarówno manewry „Współdziałanie 2016” sił szybkiego reagowania (KSOR) OUBZ, jak i rosyjsko-białoruskie ćwiczenia o kryptonimie „Niezniszczalne Braterstwo 2016”. W tych pierwszych udział wzięło 6 tys. żołnierzy (trzykrotnie więcej niż rok wcześniej) i użyto ok. 1 tys. sztuk sprzętu wojskowego. Scenariusz „Współdziałania” zakładał udział sił KSOR, wspartych przez lotnictwo i artylerię, w rozwiązywaniu konfliktu w jednym z regionów przygranicznych państwa. Z kolei scenariusz „Niezniszczalnego Braterstwa” zawierał ćwiczenia sił pokojowych egzekwujących przestrzeganie zawieszenia broni przez walczące ze sobą strony, co bardzo przypomina obecną sytuację w Donbasie.

Manewry „Współdziałanie” odbyły się na poligonach Zachodniego Okręgu Wojskowego (obwód pskowski), natomiast „Niezniszczalne Braterstwo” – na poligonach Białorusi zlokalizowanych w pobliżu granicy z Polską i Ukrainą. Podobnie jak „Kaukaz 2016” były one demonstracją zarówno wobec państw NATO, jak i wobec Ukrainy. Wskazują na to lokalizacja poligonów ćwiczebnych i scenariusze działań prowadzonych przez siły zbrojne, w tym jednostki szybkiego reagowania. Jednocześnie silna współpraca Rosji i Białorusi w sferze wojskowej świadczy o tym, że białoruskie terytorium postrzegane jest przez Rosjan jako przestrzeń operacyjna.

W sierpniu rosyjskie siły zbrojne wspólnie z siłami Naddniestrza przeprowadziły w tym regionie manewry, w trakcie których ćwiczono forsowanie Dniestru przy użyciu ciężkiego sprzętu wojskowego. Ćwiczenia te nie zostały notyfikowane, co było wyraźnym przesłaniem politycznym dla mołdawskich władz i potwierdzeniem zwiększających się rosyjskich wpływów (kilka tygodni po zakończeniu manewrów władze Naddniestrza rozpoczęły procedurę przyjęcia rosyjskiego prawa, co ma być pierwszym etapem włączenia do Rosji).

W pierwszej połowie sierpnia odbyły się również kolejne międzynarodowe gry wojenne z udziałem sił zbrojnych 12 państw – Angoli, Armenii, Azerbejdżanu, Chin, Indii, Kazachstanu, Kirgistanu, Kuwejtu, Mongolii, Serbii, Tadżykistanu i Wenezueli. Dobór państw wyraźnie wskazuje na rosyjskie interesy związane zarówno ze współpracą wojskową, jak i z eksportem uzbrojenia.

Wnioski

Szerokie spektrum ćwiczeń prowadzonych w okresie letnim przez rosyjskie siły zbrojne jest częścią dwutorowej polityki. Z jednej strony Rosja dąży do przełamania izolacji na arenie międzynarodowej i zniesienia sankcji UE, angażując się w działania wojskowe i dyplomatyczne na Bliskim Wschodzie oraz przenosząc na Ukrainę odpowiedzialność za niewykonywanie porozumień mińskich. Z drugiej strony rosyjskie władze, poprzez rosnące zdolności militarne, wskazują na wyraźne oznaczenie obszaru swoich wpływów, co jest informacją dla społeczności międzynarodowej, krajów NATO, a przede wszystkim dla Ukrainy i innych państw sąsiednich.

Manewry o tej skali mają również wymiar propagandowy skierowany do społeczeństwa rosyjskiego, dla którego stan sił zbrojnych jest jednym z wyznaczników statusu Rosji jako światowego mocarstwa. Jak pokazuje sondaż Centrum Lewady z początku tego roku, 81% przebadanych Rosjan uważało, że armia jest w stanie obronić Rosję przed zagrożeniem wojennym, a aż 65% respondentów uznało takie zagrożenie za realne.

Ćwiczone scenariusze są także odpowiedzią na postrzegane przez Rosję zagrożenia i korespondują z nowymi redakcjami takich dokumentów, jak Doktryna wojskowa czy Doktryna morska. W przypadku manewrów „Kaukaz 2016” Rosjanie pokazali również realne możliwości obrony Krymu (obecnie stacjonuje tam ok. 24 tys. rosyjskich żołnierzy), dokąd w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy przerzucono znaczące ilości sprzętu wojskowego.

Tekst ukazał się na stronach www.pism.pl.

Anna Maria Dyner , analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych

dodaj komentarz

komentarze


„Siły specjalne” dały mi siłę!
 
Wojskowi kicbokserzy nie zawiedli
Od legionisty do oficera wywiadu
Zmiana warty w PKW Liban
Bój o cyberbezpieczeństwo
Terytorialsi zobaczą więcej
Nowe Raki w szczecińskiej brygadzie
Jaka przyszłość artylerii?
Polskie „JAG” już działa
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
„Jaguar” grasuje w Drawsku
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Trzynaścioro żołnierzy kandyduje do miana sportowca roku
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Norwegowie na straży polskiego nieba
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Podziękowania dla żołnierzy reprezentujących w sporcie lubuską dywizję
Karta dla rodzin wojskowych
Aplikuj na kurs oficerski
Święto podchorążych
Transformacja wymogiem XXI wieku
Pożegnanie z Żaganiem
„Szczury Tobruku” atakują
Ostre słowa, mocne ciosy
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
Olympus in Paris
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Rekordowa obsada maratonu z plecakami
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
„Szpej”, czyli najważniejszy jest żołnierz
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
Wojsko otrzymało sprzęt do budowy Tarczy Wschód
Czworonożny żandarm w Paryżu
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Olimp w Paryżu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Fundusze na obronność będą dalej rosły
Zyskać przewagę w powietrzu
Setki cystern dla armii
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Jesień przeciwlotników
Cele polskiej armii i wnioski z wojny na Ukrainie
Mniej obcy w obcym kraju
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Wybiła godzina zemsty
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Więcej pieniędzy za służbę podczas kryzysu
Selekcja do JWK: pokonać kryzys
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Transformacja dla zwycięstwa
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Co słychać pod wodą?
Operacja „Feniks”. Żołnierze wzmocnili most w Młynowcu zniszczony w trakcie powodzi
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO