Nie poddał się do ostatnich chwil życia. Zginął w 1947 roku z bronią w ręku. Na godne upamiętnienie czekał 68 lat w bezimiennej mogile. Dziś jego grób na Cmentarzu Parafialnym w Tabędzu zdobi pomnik, który postawili mu działacze fundacji „Niezapomniani”, związani z jednostką wojskową GROM.
Gdy 3 maja 1947 roku dopadła go grupa operacyjna Urzędu Bezpieczeństwa, starszy strzelec Antoni Przychodzeń „Grom” miał niespełna 20 lat. Osamotniony i otoczony przez wroga, pomimo wezwań do poddania się, nie złożył broni i podjął samotną walkę do końca. Wolał honorową śmierć, niż dostać się w ręce oprawców.
Mieszkańcy Tabędza, gdzie zginął, pochowali go na pobliskim cmentarzu. W bezimiennej mogile. Po pewnym czasie krzyż na niej postawiła siostra „Groma”. Przez kolejne lata wiadomo było tylko tyle, że jest to miejsce spoczynku nieznanego partyzanta. Ówczesna władza dbała o wymazywanie pamięci o swoich przeciwnikach. Dlatego dziś nie znajdziemy wielu informacji o życiu „Groma”. – Była to postać nieskalana jakimikolwiek negatywnymi działaniami. Ta historia pokazuje patriotyzm w najlepszym wydaniu, apolityczny, za to z ogromnym przywiązaniem do ojczyzny – zapewnia Filip Nowakowski z zarządu fundacji „Niezapomniani”, założonej przez dwóch byłych snajperów Jednostki Wojskowej GROM.
Niedawno, bo w 2014 roku, miejsce pochówku walecznego młodzieńca wskazała jego ówczesna sympatia Halina Murawska. Przedstawiciele okolicznych grup patriotycznych – Łomżyńskiego Klubu Myśli Patriotycznej i Izby Historycznej z Zambrowa – zainteresowani historią bezimiennego grobu postanowili przyjrzeć się sprawie i na podstawie dostępnych dokumentów ustalili personalia pochowanego. Następnie zwrócili się do przedstawicieli fundacji „Niezapomniani”, którzy czuli się związani z tą ziemią. – W niedalekim Czerwonym Borze znajduje się poligon, z którego kiedyś korzystała jednostka GROM. Obecnie odbywają się tu między innymi uroczystości patriotyczne i rekonstrukcje bitew oraz szkolenia militarne. To wszystko łączy się z naszymi wartościami – przyznaje Nowakowski. – Ale przede wszystkim chcieliśmy uhonorować bohaterstwo tego żołnierza, więc wyszliśmy z inicjatywą postawienia nagrobka. Według nas jest to wzór do naśladowania – tłumaczy działacz fundacji.
Odsłonięciu pomnika towarzyszyły msza intencyjna, piknik rodzinny, koncert patriotyczny i rekonstrukcja bitwy w Czerwonym Borze. W uroczystości wzięli udział byli żołnierze wojsk specjalnych i lokalne władze, które wsparły inicjatywę „Niezapomnianych”. Bohaterowi oddano hołd, a jego grób przestał być bezimienny. – Chcemy przypominać o wszystkich, którzy odeszli, a przez lata byli zapomniani. Większość osób związanych z fundacją wywodzi się z JW GROM, ale pamiętamy nie tylko o Cichociemnych. Chcemy mówić też o żołnierzach wyklętych, bo przez pół wieku mówiło się o nich źle albo wcale. Ci ludzie walczyli o Polskę – mówi mjr rez. Tomasz Biszczak, prezes fundacji „Niezapomniani”. – Oni sami dokonali takiego wyboru i poświęcili swoje życie, żeby wygrać ten kraj dla nich i kolejnych pokoleń – dodaje.
„Niezapomniani” kultywują pamięć o poległych. Ich inicjatywa powstała również dlatego, aby współcześni żołnierze nie czuli się osamotnieni. – To wynikło z czystej potrzeby zrobienia czegoś dla ludzi, którzy codziennie ryzykują zdrowie i życie dla społeczeństwa – wyjaśnia Filip Nowakowski. – Dążymy do tego, by zmieniło się podejście do tych osób. Potrzebne są rozwiązania systemowe, ale także bezpośrednia pomoc każdemu z nich. Dodatkowo warto uświadamiać ludziom, że nowoczesny patriotyzm nie powinien być kojarzony ze skrajnymi ruchami, a z czymś pozytywnym. W miarę łatwo jest pozyskać sponsorów, którzy sfinansują działania, ale trudniej uzyskać poparcie ludzi, którzy sami z siebie będą chcieli pomagać – dodaje. Fundacja funkcjonuje od niespełna roku, ale ma już pierwsze osiągnięcia. Poza uhonorowaniem „Groma”, zorganizowała też obozy dla rodzin żołnierzy i uczniów klas mundurowych, piknik patriotyczny na poligonie w Czerwonym Borze i ekstremalny bieg GROM Challenge.
St. strz. Antoni Przychodzeń „Grom”, urodzony 27 czerwca 1927 r. w Boguszycach pod Łomżą, był żołnierzem Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (I Brygady Podlaskiej NZW) z oddziału Pogotowia Akcji Specjalnej powiatu Łomża kryptonim „Łaba” – „Podhale”. Do konspiracji wstąpił w 1946 roku za sprawą starszego kolegi z tej samej wsi Tadeusza Tadaja „Wrzosa”. Poległ 3 maja 1947 roku. O wolną Polskę walczyli też jego czterej cioteczni bracia.
autor zdjęć: arch. Fundacji Niezapomniani
komentarze