Historia Armii Krajowej na Kresach, zapomniane akcje polskiego podziemia czy opracowanie poświęcone polskim hipisom – to tylko niektóre z publikacji, jakie znalazły się w finale konkursu na książkę historyczną roku. Przedsięwzięcie organizuje Instytut Pamięci Narodowej, czytelnicy mogą głosować przez internet do końca października.
– Chcemy popularyzować najnowszą historię Polski i czytelnictwo, szczególnie pozycji poświęconych dziejom naszego kraju – mówi Piotr Gajewski z Instytutu Pamięci Narodowej. IPN jest organizatorem konkursu na „Książkę Historyczną Roku”. Gajewski dodaje, że tegoroczna – ósma edycja konkursu – jest rekordowa pod względem liczby zgłoszonych publikacji. – Wydawnictwa i rektorzy wyższych uczelni zaproponowali aż 124 książki, czyli dwa razy więcej niż w ubiegłym roku – podkreśla organizator.
Czas na głosy
Jury pod przewodnictwem prof. dr. hab. Piotra Franaszka, historyka i członka Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, wybrało 20 pozycji. Spośród nich komisja wyłoni zwycięzców w dwóch kategoriach: najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku oraz najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku.
Swoich faworytów mogą też wybierać czytelnicy. Pozycje, które w internetowym plebiscycie zdobędą najwięcej głosów w każdej kategorii, uzyskają specjalną nagrodę. Głosować można do końca października przez stronę www.ksiazkahistorycznaroku.pl.
Wojenne zbrodnie
Wśród prac nominowanych przez jury jest m.in. publikacja dotycząca podziemnej prasy w Poznaniu w latach 80. XX wieku, biografia Edwarda Gierka, I sekretarza KC PZPR, czy opracowanie poświęcone polskim hipisom.
W tym roku jury wybrało też osiem pozycji traktujących o historii wojskowości i wojen. Wśród nich jest opowieść o mordzie w Katyniu oraz o rzezi mieszkańców Woli podczas pierwszych dni Powstania Warszawskiego. Wybrano także publikację o zbrodniach, jakich Litwini współpracujący z Niemcami dopuścili się na mieszkańcach Wileńszczyzny i odwetowych akcjach partyzantów Armii Krajowej w czerwcu 1944 roku.
Trudnych sąsiedzkich relacji w czasie wojny dotyczy także książka o ukraińskim podziemiu na Lubelszczyźnie w czasie niemieckiej okupacji. Znajdziemy tutaj zarówno opisy antypolskiej partyzantki, jak też działań odwetowych AK wobec Ukraińców.
Akcje podziemia
Warta uwagi jest również pozycja dotycząca zapomnianych akcji polskiego podziemia. Dowiemy się z niej o zamachach, akcjach likwidacyjnych czy operacjach odbicia więźniów organizowanych w okupowanych przez Niemców miastach oraz na ziemiach zagarniętych po 1939 roku przez ZSRR.
Jury wybrało też publikacje poświęcone walkom AK na Kresach oraz historię 16 dziewczyn z antykomunistycznego podziemia. Wśród docenionych wydawnictw jest też książka o wojennych losach aktora Aleksandra Żabczyńskiego. Przeczytamy tu m.in. o udziale aktora w obronie Warszawy, tworzeniu polskiej armii we Francji i na Bliskim Wschodzie oraz o walce w szeregach armii gen. Władysława Andersa. – Zwycięzców wskazanych przez czytelników oraz laureatów wybranych przez jury poznamy na gali 13 listopada – podaje Piotr Gajewski. Otrzymają oni statuetki i nagrody pieniężne.
Pełen spis publikacji w konkursie, którego współorganizatorami są Polskie Radio i Telewizja Polska, znajdziemy na stronie www.ksiazkahistorycznaroku.pl. Tam też znajduje się formularz do głosowania przez internet.
Książki o tematyce wojskowej lub wojennej wśród nominowanych pozycji:
- Paweł Rokicki „Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich”;
- Kazimierz Krajewski „Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej 1939–1945”;
- Mariusz Zajączkowski „Ukraińskie podziemie na Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944”;
- Szymon Nowak „Dziewczyny Wyklęte”;
- Eugenia Maresch „Katyń 1940”;
- Remigiusz Piotrowski „Rozkaz trzaskać! Zapomniane akcje polskiego podziemia”;
- Piotr Gursztyn „Rzeź Woli. Zbrodnia nierozliczona”;
- Ryszard Wolański „Aleksander Żabczyński. Jak drogie są wspomnienia”.
autor zdjęć: IPN
komentarze