moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Hezbollah modelem zagrożenia hybrydowego

Libańska Partia Boga (Hezbollah), zbudowana przez lokalnych szyitów przy wsparciu Iranu, jest modelowym przykładem organizacji stosującej od lat metody hybrydowe w walce z głównym przeciwnikiem – Izraelem. Umiejętne połączenie sił, środków oraz taktyki konwencjonalnej i asymetrycznej, a także cywilne zaplecze i machina propagandowa powodują, że NATO powinno bliżej przyjrzeć się tej organizacji. Pozwoli to zwiększyć gotowość Sojuszu do przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym generowanym przez Rosję – pisze Marcin Andrzej Piotrowski, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Konflikt na Ukrainie jest najczęściej przedstawiany jako nowy rodzaj wojny, cechujący się trudną do zdefiniowania „hybrydowością”. Tymczasem nie tylko istnieje teoria wojny hybrydowej, lecz także od lat funkcjonują organizacje stosujące jej metody. Najlepszym przykładem jest Hezbollah, który już w 2006 roku zaskoczył skutecznością w walce z Izraelskimi Siłami Obronnymi, uznawanymi za najlepsze w regionie. Umiejętnie łączy on wszystkie elementy uwzględnione w teorii wojny hybrydowej, takie jak: równoczesne stosowanie arsenału konwencjonalnego, sił nieregularnych i taktyki partyzanckiej, wojna psychologiczna, terroryzm i działalność przestępcza, a zarazem wielowymiarowa struktura organizacyjna, spajająca w funkcjonalną całość różne podstruktury, grupy i komórki.

Państwo w państwie

Hezbollah jest obecnie realną alternatywą dla wszystkich struktur państwa libańskiego. Powstał jednak jako niewielka grupa rozłamowa w szerszym ruchu szyitów Nadzieja (Amal), zainspirowana przez rewolucję w Iranie i rosnące po 1979 roku wsparcie władz tego kraju dla libańskich szyitów. Hezbollah funkcjonował wówczas w głębokiej konspiracji i ujawnił się dopiero w 1985 roku. Wraz z końcem libańskiej wojny domowej w 1989 roku zintegrował się z systemem partyjnym tego kraju, odnosząc sukcesy we wszystkich kolejnych wyborach parlamentarnych (obecnie ma 10 proc. miejsc w parlamencie i dwóch ministrów w rządzie). Wskutek izraelskiej okupacji południowego Libanu (1982–2000) elity w Bejrucie zaakceptowały utrzymywanie przez tę partię własnej milicji, prowadzącej akcje partyzanckie i terrorystyczne przeciwko Izraelowi. Hezbollah wciąż jest kojarzony głównie z tymi aspektami swojej działalności, ale dysponuje też bardzo rozbudowanym zapleczem cywilnym. Tworzą je liczne organizacje podporządkowane partyjnym władzom oraz wyspecjalizowanej administracji do spraw religii, kultury, edukacji, zdrowia, kobiet, pomocy społecznej i mediów. Trudno oszacować ich liczebność, ponieważ partia ma charakter wyznaniowy i nie wydaje formalnych legitymacji członkowskich. Jej roczny budżet sięgać może 500 mln USD.

Z kolei lokalne oddziały i rezerwy tzw. Brygad Libańskiego Oporu mogą liczyć 8–10 tys. przeszkolonych bojowników, z czego na stałe zmobilizowanych jest 2–4 tysiące ekspertów ds. wojny partyzanckiej i obsługi zaawansowanego uzbrojenia. Istotną strukturą jest też partyjny aparat bezpieczeństwa, który odpowiada za wywiad, kontrwywiad i nadzór swoich zakonspirowanych członków poza Libanem. Funkcje paramilitarne i indoktrynacyjne pełni także masowa organizacja skautów, z których szeregów rekrutuje się późniejszych członków oddziałów wojskowych Hezbollahu.

Relacje z Iranem i Syrią

Komórki terrorystyczne, aparat bezpieczeństwa i jednostki Hezbollahu od początku były współtworzone przez irańskich Strażników Rewolucji. Dzięki pomocy Iranu stale rósł poziom wyszkolenia, uzbrojenia i dyscypliny Hezbollahu. Irańskie wsparcie (50–100 mln USD rocznie) pozwoliło też kolejnym liderom partii na poszerzenie ich autonomii względem władz Syrii, przez całe dekady ingerującej w sprawy Libanu. Władze Iranu i Syrii wykorzystywały także obozy Hezbollahu w dolinie Bekaa do szkolenia radykałów z Hamasu i Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu. Dzięki temu mogły promować się w świecie arabskim jako filary antyizraelskiego 2 „Frontu Oporu”. Apogeum wpływów tego sojuszu była wojna 2006 r., przedstawiana w jego propagandzie jako pierwsze zwycięstwo Arabów nad Izraelem. Wraz z wybuchem syryjskiej wojny domowej w 2011 r. „Front Oporu” spotkał się jednak z rosnącą niechęcią arabskiej opinii publicznej ze względu na otwarte wsparcie Hezbollahu i Iranu dla syryjskiego reżimu. Wojna w Syrii tworzy także strategiczne dylematy dla liderów Iranu i Hezbollahu, próbujących zapobiec utracie sojusznika w Damaszku, ale też ryzykujących konflikt religijny w całym regionie i osłabienie swoich możliwości militarnych względem Izraela.

Arsenał konwencjonalny

Wojna między Hezbollahem a Izraelem w 2006 roku pokazała, że partia ta dzięki pomocy Iranu i Syrii skrycie rozbudowała własny arsenał, ilością i jakością przewyższający inne grupy terrorystyczne. W toku tych działań Hezbollah zniwelował asymetrię względem Sił Obrony Izraela i umiejętnie wykorzystał wszystkie słabości przeciwnika. W ciągu 34 dni konfliktu Izrael musiał zmobilizować aż 30 tys. siły i rezerwy, tracąc 119 zabitych i 1244 rannych żołnierzy oraz 42 cywilów. Dzięki połączeniu lokalnych oddziałów i ekspertów od uzbrojenia Hezbollah skutecznie zastosował niekierowaną broń przeciwpancerną (RPG-7 i RPG-29) oraz zdalnie kierowane pociski (Konkurs/AT-5, Metis/AT-13, Kornet-E/AT-14 i TOW), które odpowiadały za większość strat w sprzęcie Izraela (50 czołgów Merkava). W przeciwieństwie do wcześniejszych i sporadycznych ataków rakietowych, Hezbollah w 2006 roku wystrzelił także 3790 niekierowanych rakiet artyleryjskich. Choć ten intensywny ostrzał nie był efektywny wojskowo, sterroryzował północ Izraela i sparaliżował jego gospodarkę (ewakuowano blisko milion cywilów).

Psychologiczny efekt tych ataków stał się głównym impulsem do budowy systemu obrony przeciwrakietowej Iron Dome, wypróbowanego w późniejszych konfliktach Izraela z Hamasem. Szacuje się, że Hezbollah może obecnie mieć co najmniej 100 tys. rakiet i pocisków balistycznych. Są to różnego typu modyfikacje wyrzutni Katiusza, Grad, Uragan i Smiercz (zasięg 35–75 km) oraz groźniejsze od nich rakiety Zelzal-2 i pociski balistyczne Fateh (zasięg do 250 km). Niepotwierdzone pozostają doniesienia o transferach z Syrii do Hezbollahu pocisków Scud o zasięgu pozwalającym razić cały Izrael (zasięg 750 km). Dużym zaskoczeniem w 2006 r. było także wykorzystanie przez Hezbollah kilku modeli bezzałogowych samolotów rozpoznawczych oraz pocisków samosterujących (atak nimi uszkodził nowoczesną korwetę Hanit). Hezbollah jest również uzbrojony i przeszkolony w obsłudze pocisków przeciwlotniczych Igła/SA-7 i Strieła/SA-16, choć w 2006 r. jedynym udanym atakiem za ich pomocą było zestrzelenie izraelskiego śmigłowca CH-53.

Zdolności niekonwencjonalne

Przed atakami Al-Kaidy z września 2001 roku. Hezbollah był oceniany przez zachodnie służby specjalne jako najgroźniejsza grupa terrorystyczna na świecie. Do najbardziej spektakularnych aktów jego terroru zalicza się ataki bombowe na siły USA i Francji w Libanie w 1983 roku (300 zabitych) oraz przeprowadzone w Buenos Aires ataki na ambasadę Izraela w 1992 r. i ośrodek kultury żydowskiej w 1994 roku (łącznie 106 zabitych). Ostatnim przypadkiem terroryzmu Hezbollahu był samobójczy atak na izraelskich turystów w bułgarskim Burgas w 2012 roku (7 zabitych). Należy pamiętać, że Hezbollah ma licznych sympatyków wśród diaspory libańskiej poza regionem i może działać na skalę globalną. Wiele takich operacji jest prowadzonych wspólnie z irańskimi Strażnikami Rewolucji. Hezbollah wykazuje także duże zaawansowanie w akcjach wywiadowczych i kontrwywiadowczych, o czym świadczy rozbicie siatki informatorów CIA w Bejrucie w 2011 roku oraz kilka przypadków rekrutacji Palestyńczyków, a nawet współpracy z izraelskimi grupami przestępczymi. W tej sferze Hezbollah ponosi jednak także straty, czego dowodem było wyeliminowanie szefa operacji terrorystycznych Imada Mugniji w Damaszku w 2008 roku oraz ujawnienie w 2014 roku, że jeden z jego zastępców był informatorem wywiadu Izraela.

Niekonwencjonalne metody walki obejmują również doskonalenie rozbudowanego aparatu medialno-propagandowego Hezbollahu, w tym TV Manar i Radio Nour. Stacja satelitarna Manar w 2006 roku pozwoliła na manipulowanie obrazem konfliktu z Izraelem, jak również innymi mediami arabskimi i zachodnimi do przedstawienia go w świetle korzystnym dla Hezbollahu. W związku z zaawansowaniem Iranu w atakach w cyberprzestrzeni można się spodziewać większych możliwości Hezbollahu i w tym zakresie. Hybrydowa przyszłość? Hezbollah doskonale ilustruje prawdopodobny kierunek ewolucji konfliktów zbrojnych w najbliższej przyszłości, i nie tylko na Bliskim Wschodzie. Jest to także najbardziej udany przypadek aktora pozapaństwowego, sponsorowanego przez obce władze (Iran), który stał się poważną siłą polityczną w swoim kraju (Libanie) i ma realne zdolności do prowadzenia wojny z innymi państwami (Izraelem). Sukces Hezbollahu powoduje, że jest on wzorcem dla innych grup terrorystycznych, w tym związanych z globalną siatką Al-Kaidy. Zainspirował także palestyński Hamas, choć w konfliktach w 2012 i 2014 roku w Gazie organizacja ta przegrała wojskowo z Izraelem, m.in. ze względu na skuteczną obronę przeciwrakietową Iron Dome.

Hybrydowe metody walki i budowy zaplecza organizacyjnego zostały też wykorzystane przez tzw. Państwo Islamskie w jego ekspansji w Iraku i Syrii w 2014 roku. Przypadek Hezbollahu jest więc niezmiernie istotny dla dyskusji o adaptacji NATO do nowych zagrożeń i metod wojny hybrydowej, zastosowanych przez Rosję w konflikcie na Ukrainie. Rosja ma przy tym znacznie większe możliwości niż Iran w Libanie, jeśli chodzi o budowę struktur alternatywnych wobec władz w Kijowie oraz konsolidacji zdobyczy terytorialnych w Donbasie. Dobra organizacja, zespół doradców, wsparcie sprzętem i amunicją, skuteczna wojna psychologiczna oraz cyberataki czynią z sił donieckich i ługańskich separatystów poważnego przeciwnika.

Tekst ukazał się na internetowych stronach Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Marcin Andrzej Piotrowski
Analityk w grupie ds. bezpieczeństwa międzynarodowego w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, doktor nauk humanistycznych, były dyplomata i polski oficer łącznikowy przy Biurze Specjalnego Przedstawiciela USA ds. Afganistanu i Pakistanu oraz przy Sekretariacie Międzynarodowej Grupy Kontaktowej ds. Afganistanu i Pakistanu.

dodaj komentarz

komentarze

~Jan
1425927480
Izrael ma lepszy pijar w tym konflikcie. Hezbollach to protektorzy chrześcijan na bliskim wschodzie, również walczący z ekstremistami islamskimi z tzw. Państwa Islamskiego. Zdecydowanie nie zasługuje na wpis na listach organizacji terrorystycznych. Ja stwierdzę przewrotnie. Struktura Hezbollach powinna być rozpatrywana pod względem adaptacji pewnych rozwiązań na nasze potrzeby. Idea i obowiązek wobec struktury jest faktem. Nie bez przyczyny libańczycy różnych wyznań wolą walczyć w hezbollach, aniżeli w armii libańskiej. Analogicznie. Jak nasz rząd z MONem zagospodarują chęci młodych patriotów szkolących się w oddolnych organizacjach paramilitarnych, co ich zwabi? Jaka idea? Jaki cel? Czy MON chce by katolicko narodowe partie mialy swoje paramilitarne organizacje, bedace odpowiedzia na nieudolnosc wladzy i MONu? Niczym drugi Hezbollach? Jako narodowiec nie miałbym nic przeciwko, ale obronnosc kraju jest uniwersalna i dotyczy kazdego. Lepiej by potencjalny, polski "Hezbollach" swoje sily wczesniej zrealizowal w strukturach panstwowych, pilka jest po stronie wladzy
D9-24-3A-8D
~Kelevra
1425913260
A państwa Europejskie bezczelnie usprawiedliwiają ataki i Hamasu i Hezzbollahu na Izrael. I tak samo będzie z 'zielonymi ludzikami'...
A0-09-0C-BB

Ciało może o wiele więcej, niż myśli głowa
 
Zmiana warty w PKW Liban
Cele polskiej armii i wnioski z wojny na Ukrainie
Olimp w Paryżu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Miliardy dla polskiej zbrojeniówki
Kosmiczny zakup Agencji Uzbrojenia
Rekord w „Akcji Serce”
Chirurg za konsolą
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Sukces za sukcesem sportowców CWZS-u
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Wstępna gotowość operacyjna elementów Wisły
Kluczowa rola Polaków
W drodze na szczyt
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Opłatek z żołnierzami PKW Rumunia
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Fiasko misji tajnych służb
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Jeniecka pamięć – zapomniany palimpsest wojny
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Rehabilitacja poprzez sport
Wybiła godzina zemsty
Jak Polacy szkolą Ukraińców
Wigilia ‘44 – smutek i nadzieja w czasach mroku
Czworonożny żandarm w Paryżu
Zrobić formę przed Kanadą
W Toruniu szkolą na międzynarodowym poziomie
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Polska i Kanada wkrótce podpiszą umowę o współpracy na lata 2025–2026
Więcej powołań do DZSW
Kluczowy partner
Awanse dla medalistów
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Ochrona artylerii rakietowej
Łączy nas miłość do Wojska Polskiego
Polskie Pioruny bronią Estonii
Nowa ustawa o obronie cywilnej już gotowa
Ryngrafy za „Feniksa”
Świąteczne spotkanie w POLLOGHUB
Posłowie o modernizacji armii
Opłatek z premierem i ministrem obrony narodowej
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Estonia: centrum innowacji podwójnego zastosowania
Świadczenie motywacyjne także dla niezawodowców
21 grudnia upamiętniamy żołnierzy poległych na zagranicznych misjach
Wiązką w przeciwnika
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Podziękowania dla żołnierzy reprezentujących w sporcie lubuską dywizję
Świąteczne spotkanie pod znakiem „Feniksa”
Rosomaki i Piranie
Miliardowy kontrakt na broń strzelecką
Poznaliśmy laureatów konkursu na najlepsze drony
Wkrótce korzystne zmiany dla małżonków-żołnierzy
W hołdzie pamięci dla poległych na misjach
Olympus in Paris
„Niedźwiadek” na czele AK
Nowe łóżka dla szpitala w Libanie
Srebro na krótkim torze reprezentanta braniewskiej brygady
Prawo do poprawki, rezerwiści odzyskają pieniądze
Zimowe wyzwanie dla ratowników
Wyścig na pływalni i lodzie o miejsca na podium mistrzostw kraju
Podchorążowie lepsi od oficerów

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO