moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Listopadowe dni Marszałka

Gdyby to Józef Piłsudski decydował o ustanowieniu Święta Niepodległości, nie obchodzilibyśmy go 11 listopada – pisze Tomasz Stańczyk, dziennikarz zajmujący się tematyką historyczną.
 
W przemówieniu wygłoszonym w 1923 roku w warszawskim hotelu „Bristol” Józef Piłsudski postawił pytanie, dlaczego właśnie jemu powierzono w listopadzie 1918 roku władzę nad wojskiem oraz tworzącym się państwem polskim. I odpowiedział: dlatego, że był Komendantem I Brygady i wracał z Magdeburga.

Piłsudski – legenda za życia
 
Wracał w legendzie krnąbrnego sojusznika Austriaków, walczącego z nimi o polski charakter i misję nie tylko I Brygady, ale całych Legionów Polskich. Wracał w legendzie więźnia Niemców, internowanego po tym, jak zaprotestował w 1917 roku przeciw składaniu przez żołnierzy Legionów przysięgi, mówiącej o braterstwie broni z wojskiem Austro-Węgier i Niemiec. Wracał nie tylko jako żołnierz, ale polityk, dla którego Legiony były argumentem na rzecz wymuszenia na państwach centralnych deklaracji i czynów w sprawie polskiej.
 
To właśnie znakomita postawa Legionów, szczególnie w ciężkim i krwawym boju pod Kostiuchnówką w 1916 r., zwróciła uwagę niemieckiego dowództwa na wartość polskiego żołnierza. Rzecz jasna chodziło o to, by Polacy wzmocnili walczące siły państw centralnych. Aby tak się stało, niezbędne były koncesje polityczne. Dlatego też 5 listopada 1916 roku proklamowane zostało Królestwo Polskie, niesamodzielne, bez granic, ale będące już formą państwowości polskiej. To fakt na ogół zupełnie niedoceniany.
 
O dniu 10 listopada 1918 roku, kiedy wysiadł z pociągu na dworcu w Warszawie, Piłsudski mówił, że był to dzień bynajmniej nie historyczny, ale zwykły, a historia zaczęła się, gdy Rada Regencyjna oddała mu władzę. Nad wojskiem objął ją 11 listopada. Nazajutrz wydał pierwszy rozkaz do wojska polskiego. Można więc te dni uznać za datę jego powstania.

Polskie wojsko, które nie było wojskiem niepodległej Polski

Lecz jest także inna data, zwykle nie wspominana. Miesiąc wcześniej, 12 października 1918 roku, Rada Regencyjna ogłosiła przejęcie z rąk niemieckich zwierzchnictwa nad Polską Siłą Zbrojną i wprowadziła przysięgę na wierność państwu polskiemu. Wojsko polskie zaczęło istnieć, choć jeszcze przez miesiąc nie było wojskiem niepodległej Polski. W dwa tygodnie później powstały Sztab Generalny WP i ministerstwo spraw wojskowych. W pierwszych dniach listopada wojsko polskie liczyło nieco ponad 9 tys. oficerów i żołnierzy.
 
W wykładzie „Pierwsze dni Rzeczypospolitej Polskiej”, wygłoszonym w Starym Teatrze w Krakowie w listopadzie 1924 roku, Józef Piłsudski zastanawiał się, jaka data wskazuje, że Polska mogła o sobie powiedzieć: jestem! Pominął 11 listopada i zatrzymał się przy dwóch datach. Pierwsza to 22 listopada, gdy wydał dekret ustanawiający naczelne władze państwa. Druga – 28 listopada.
 
„Jeśli wezmę datę 28 listopada, jako datę dekretu, który w całej swojej rozciągłości został przez obywateli państwa wykonany, to przyjmując ją jako datę powstania państwa polskiego, byłbym w porządku ze swoim określeniem, że wtedy państwo poczyna istnieć, gdy dekrety i ustawy rządu są przez obywateli usłuchane. Wiążę więc swoją propozycję z datą 28 listopada”.
 
Święto Niepodległości zostało ustanowione i wyznaczone na dzień 11 listopada ustawą z 1937 roku, a więc już po śmierci Marszałka. Ta decyzja była elementem budowana jego legendy.
 
Listopad 1918 roku kończył się rozkazem Józefa Piłsudskiego wcielającym członków Polskiej Organizacji Wojskowej do wojska polskiego. 29 listopada podczas spotkania z komendą POW Piłsudski mówił, że wojsko, jakie chce widzieć, to wojsko „którego serce bije jednym tętnem z całym narodem, które od narodu żadną ścianą się nie oddziela, a zarazem jednak, żyjąc, stwarza przykład działania zgodnego i porządnego, przykład ładu i porządku, przykład pewności i siły”.

Tomasz Stańczyk
dziennikarz zajmujący się tematyką historyczną, redaktor miesięcznika „Historia Do Rzeczy”. Był współtwórcą dodatków historycznych „Rzeczpospolitej”.

dodaj komentarz

komentarze


Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
 
Wybiła godzina zemsty
Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Od legionisty do oficera wywiadu
Terytorialsi zobaczą więcej
Selekcja do JWK: pokonać kryzys
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Zyskać przewagę w powietrzu
Fundusze na obronność będą dalej rosły
Bój o cyberbezpieczeństwo
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Nowe Raki w szczecińskiej brygadzie
Czworonożny żandarm w Paryżu
Rekordowa obsada maratonu z plecakami
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Święto podchorążych
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Operacja „Feniks”. Żołnierze wzmocnili most w Młynowcu zniszczony w trakcie powodzi
Mniej obcy w obcym kraju
Wojsko otrzymało sprzęt do budowy Tarczy Wschód
Co słychać pod wodą?
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
Olimp w Paryżu
„Szpej”, czyli najważniejszy jest żołnierz
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
Norwegowie na straży polskiego nieba
„Jaguar” grasuje w Drawsku
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
Jaka przyszłość artylerii?
Transformacja wymogiem XXI wieku
Transformacja dla zwycięstwa
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Olympus in Paris
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Aplikuj na kurs oficerski
Ostre słowa, mocne ciosy
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Więcej pieniędzy za służbę podczas kryzysu
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Karta dla rodzin wojskowych
Polskie „JAG” już działa
Jak Polacy szkolą Ukraińców
„Siły specjalne” dały mi siłę!
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Zmiana warty w PKW Liban
Setki cystern dla armii
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
Jesień przeciwlotników
Pożegnanie z Żaganiem
„Szczury Tobruku” atakują
Trzynaścioro żołnierzy kandyduje do miana sportowca roku
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Wojskowi kicbokserzy nie zawiedli

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO