Drugi kwartał 2023 roku to przede wszystkim niezwykle intensywne ćwiczenia poligonowe. Dziesiątki tysięcy żołnierzy NATO udowadniały, że podniesienie gotowości bojowej wojsk Sojuszu w związku z rosyjską agresją w Ukrainie to nie puste słowa. Zapraszamy na drugą część przeglądu najważniejszych wydarzeń mijającego roku.

KWIECIEŃ

Wojskowe treningi dla cywili

Ruszyła kolejna edycja akcji „Trenuj z wojskiem”, dzięki której cywile mogą się zapoznać z podstawami żołnierskiego rzemiosła, poznać obsługę broni, tajniki survivalu czy udzielania pierwszej pomocy. Celem projektu jest także zaznajomienie młodych ludzi z ofertą Wojska Polskiego oraz zachęcenie do wstępowania w jego szeregi. Szkolenia przeprowadzono w sumie w 40 jednostkach wojskowych w całym kraju. Następna edycja akcji odbyła się we wrześniu.

Kolejne Bayraktary dostarczone

Do wojska trafił drugi zestaw dronów klasy MALE – Medium Altitude Long Endurance. – Testy sprawdzające dronów, które zostały przeprowadzone w 12 Bazie Bezzałogowych Statków Powietrznych w Mirosławcu, zakończyły się pozytywnie – poinformował wicepremier Błaszczak. Wart 270 mln dolarów kontrakt na dostawę do Wojska Polskiego czterech zestawów Bayraktarów TB2 (każdy komplet to sześć aparatów latających) oraz przeznaczonej do nich amunicji Inspektorat Uzbrojenia MON podpisał w maju 2021 roku. Rok później, jesienią, żołnierzom z 12 Bazy Bezzałogowych Statków Powietrznych został przekazany pierwszy z zestawów. Zgodnie z zapisami umowy dostawy sprzętu mają zostać zrealizowane do końca 2024 roku.

Szczątki „niezidentyfikowanego obiektu wojskowego” pod Bydgoszczą

Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało o odnalezieniu szczątków niezidentyfikowanego obiektu wojskowego we wsi Zamość w województwie kujawsko-pomorskim. Miejsce znaleziska zabezpieczyły służby mundurowe, a prokuratura wszczęła śledztwo. Szef MON-u Mariusz Błaszczak zlecił także kontrolę w Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych, odpowiedzialnym za zadania związane z ochroną granicy w przestrzeni powietrznej. Raport z kontroli funkcjonowania Systemu Obrony Powietrznej RP, który trafił na biurko m.in. prezydenta Dudy, wskazał na zaniedbania dowódcy operacyjnego rodzajów sił zbrojnyc, który w grudniu miał nie powiadomić ministra o tym, że w polską przestrzeń powietrzną wleciała rakieta, która następnie zaginęła. Wnioski z raportu okazały się zbieżne z przekazanymi wcześniej wynikami kontroli Najwyższej Izby Kontroli.

Wołodymyr Zełenski w Polsce

Na zaproszenie prezydenta Andrzeja Dudy z pierwszą oficjalną zagraniczną wizytą od czasu wybuchu wojny 24 lutego 2022 roku przebywała w Polsce ukraińska para prezydencka. – Robicie wszystko, co możliwe dla Ukrainy, wzmacniacie nas na polu walki – mówił Wołodymyr Zełenski. Ukraiński przywódca został odznaczony Orderem Orła Białego. Z polskim prezydentem rozmawiał o m.in. wsparciu Zachodu dla walczącej Ukrainy, kwestiach bezpieczeństwa i współpracy gospodarczej. Zełenski podpisał też umowę na zakup 100 Rosomaków oraz o współpracy przy produkcji amunicji. Przed wizytą Zełenskiego w Polsce, Kijów odwiedził Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO. – Przyszłość Ukrainy jest w euroatlantyckiej rodzinie – zadeklarował szef Sojuszu w czasie swojej pierwszej wizyty w Kijowie od wybuchu wojny.

Magazyny dla amerykańskiego wojska

W 33 Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu został otwarty kompleks długoterminowego magazynowania i napraw sprzętu (ang. Long Term Equipment Storage and Maintenance Complex – LTESM-C). Obiekt ma ponad 60 tys. m2 i pomieści nawet kilka tysięcy sztuk ciężkiego wojskowego sprzętu. W przyszłości magazyny te wejdą w skład powstającego również w Powidzu amunicyjnego kompleksu magazynowego MSA (Munition Storage Area), w którym będą składowane środki bojowe amerykańskiej armii. – Ten obiekt to największa inwestycja infrastrukturalna NATO od 30 lat. To jest prawdziwy przełom, to moment historyczny – podkreślał Marek Brzeziński, ambasador USA w Polsce.

Polskie MiG-i dla Ukrainy

Niemiecki rząd wyraził zgodę, aby Polska przekazała ukraińskim siłom zbrojnym pięć MiG-ów-29. Zielone światło Berlina było potrzebne, bo chodzi o samoloty, które w 2002 roku nasz kraj kupił z rezerw byłej NRD. O możliwości przekazania samolotów MiG-29 na front prezydent Andrzej Duda mówił już od kilku tygodni. W ramach międzynarodowej koalicji państw Polska oddała osiem maszyn. Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP przyznał jednak, że w przyszłości Polska będzie mogła przekazać Ukrainie całą flotę tych poradzieckich myśliwców. Będzie to się mogło stać, gdy ich miejsce zajmą nowe południowokoreańskie samoloty FA-50 oraz amerykańskie F-35.

MAJ

„Griffin Shock ’23”. Pierwsze takie ćwiczenia w historii NATO

Trzy tysiące żołnierzy z Polski, USA, Wielkiej Brytanii, Rumunii i Chorwacji, wyposażonych w kilkaset jednostek sprzętu, wzięło udział w ćwiczeniach „Griffin Shock ’23” na poligonie w Bemowie Piskim. Manewry miały potwierdzić gotowość Sojuszu Północnoatlantyckiego do obrony wschodniej flanki NATO. – Ćwiczenia pokazały, że jesteśmy w stanie w szybkim tempie przyjąć, zintegrować i poprowadzić do walki znaczne siły Sojuszu – powiedział na poligonie gen. dyw. Zenon Brzuszko, dowódca Wielonarodowej Dywizji, której głównym zadaniem jest koordynowanie działań batalionowych grup bojowych NATO dyslokowanych w Polsce i na Litwie. Podczas ćwiczeń „Griffin Shock ’23” po raz pierwszy w historii w podporządkowanie Dywizji trafiła także jednostka armii amerykańskiej – 2 Pułk Kawalerii.

Anakonda ’23” naciera w Ustce

Po raz dziewiąty odbyła się „Anakonda”, największe manewry Wojska Polskiego. Celem tegorocznej edycji była integracja zdolności Wojska Polskiego, armii sojuszniczych i instytucji układu pozamilitarnego do przeprowadzenia operacji obronnej w regionie Morza Bałtyckiego oraz wschodniej flanki NATO. W działania zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami było zaangażowanych 13 tys. żołnierzy z Polski i armii sojuszniczych. Manewry rozpoczęło wspólne uderzenie sojuszników na Nowej Dębie, a najważniejszy epizod odbył się na poligonie w Ustce. Ćwiczenia odbywały się także na Bałtyku, a niemal we wszystkich etapach „Anakondy” żołnierzy wojsk operacyjnych wspierali terytorialsi oraz funkcjonariusze innych służb. Tegoroczna „Anakonda” była ściśle powiązana m.in. z manewrami „Defender Europe ’23”, podczas których US Army sprawdzało, jak szybko może przerzucić swoje siły na teren Starego Kontynentu.

Wojsko dla cywili

Wicepremier Błaszczak podpisał decyzję w sprawie promowania pełnienia służby wojskowej w jednostkach organizacyjnych podległych MON. Oferta skierowana do pracowników wojska chcących założyć mundur zakłada dwie możliwości. Pierwsza to przekształcenie stanowiska cywilnego na wojskowe i zatrudnienie na nim pracownika po odbyciu dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej. Druga możliwość przewiduje wstąpienie cywilnego pracownika do wojsk obrony terytorialnej. Tu zachętą jest dodatek do wynagrodzenia w wysokości 1000 złotych oraz dodatkowy urlop. Pierwsze kursy dla pracowników chcących wstąpić w szeregi armii zawodowej ruszyły jesienią.

Nominacje w Święto Konstytucji 3 Maja

– Wojsko stanowi dziś tarczę narodu, a naród jest wdzięczny wojsku za gotowość do obrony ojczyzny – mówił prezydent Duda podczas uroczystości wręczenia ośmiu nominacji generalskich i admiralskiej oficerom Wojska Polskiego. Na stopień generała broni został mianowany gen. dyw. Jarosław Gromadziński, a awans na stopień generała dywizji otrzymał gen. bryg. Arkadiusz Szkutnik. Pięciu oficerów zostało generałami brygady, w tym pułkownicy: Mirosław Bryś, szef Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, Jerzy Kwika, dowódca 3 Brygady Radiotechnicznej i Dariusz Andrzej Machula, dowódca 2 Brygady Zmechanizowanej. Wojsko Polskie zyskało też nowego kontradmirała, został nim komandor Wojciech Sowa, zastępca dowódcy Centrum Operacji Morskich.

Włosi na straży polskiego nieba

Włosi włączyli się w działania na rzecz wzmocnienia obrony polskiego wybrzeża i ochrony polskiej infrastruktury krytycznej. Zgodnie z ustaleniami ministrów obrony Polski Mariusza Błaszczaka i Włoch Guida Crosetto, od maja dyżur w porcie w Gdyni pełnił ITS „Caio Duilio” – włoski niszczyciel rakietowy z uzbrojeniem przeciwlotniczym i przeciwrakietowym. W sierpniu włoskiego niszczyciela zastąpiła ITS „Antonio Marceglia”, włoska fregata rakietowa przeznaczona do zwalczania okrętów podwodnych.

HIMARS-y w Polsce

Pierwsze pięć wyrzutni HIMARS pabramsrzyleciało do Polski ze Stanów Zjednoczonych na pokładzie An-124 Rusłan. Sprzęt, dostarczony Polsce na mocy umowy podpisanej w 2019 roku, został przekazany żołnierzom 1 Brygady Artylerii 16 Dywizji Zmechanizowanej. Z kolei we wrześniu minister Mariusz Błaszczak zatwierdził umowę na pozyskanie 486 kolejnych wyrzutni HIMARS. Dostawy sprzętu rozpoczną się pod koniec 2025 roku, ale zanim trafi on do wyposażenia armii, zostanie zintegrowany z pojazdami Jelcz i systemem zarządzania walką Topaz polskiej produkcji. Zatwierdzona umowa obejmuje także pakiety logistyczny i szkoleniowy. – Wojsko Polskie będzie dysponowało łącznie ponad 500 egzemplarzami tego uzbrojenia w 28 dywizjonach – zaznaczył szef MON-u podczas uroczystości w Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu.

„Aurora” w Szwecji

26 tysięcy żołnierzy z 14 państw wzięło udział w ćwiczeniach „Aurora ’23”, największych manewrach zorganizowanych przez szwedzką armię od zakończenia zimnej wojny. Finowie wspólnie z Brytyjczykami zabezpieczali elektrownię jądrową w Oskarshamn, a fińskie i szwedzkie jednostki obrony powietrznej po raz pierwszy w historii działały pod wspólnym dowództwem. Blisko 700 żołnierzy na „Aurorę” wysłali Amerykanie. Ważna rola przypadła też Polakom, którzy wspólnie z Brytyjczykami i Szwedami działali na Gotlandii. W manewrach w Szwecji uczestniczyli m.in. spadochroniarze z 6 Brygady Powietrznodesantowej, pododdziały 12 Brygady Zmechanizowanej oraz Morskiej Jednostki Rakietowej.

CZERWIEC

 "Kościuszko” wrócił do domu

Po pokonaniu 30 tys. mil morskich i wizycie w niemal 20 portach z półrocznej misji w ramach sojuszniczego zespołu okrętów SNMG1 do Gdyni powróciła fregata rakietowa ORP „Gen. T. Kościuszko”. Podczas misji okręt dołączył do SNMG1 – jednego z czterech stałych zespołów NATO stanowiących element sojuszniczych Sił Odpowiedzi. Polska jednostka została podporządkowana powołanemu przez Niemców międzynarodowemu sztabowi, który operował z pokładu fregaty FGS „Mecklenburg-Vorpommern”. „Kościuszko” wziął udział w wielu natowskich ćwiczeniach: od „Arctic Dophin” u wybrzeży Norwegii przez „Joint Warrior” za kołem podbiegunowym i „Dynamic Mongoose”, które zostały przeprowadzone na Atlantyku między norweskim Trondheim a Islandią, aż po „Baltops” na Bałtyku.

FA-50 dla Polski

Pierwszy samolot FA-50 dla polskich sił powietrznych został oficjalnie zaprezentowany w Korei Południowej. W tzw. roll-oucie uczestniczył wicepremier Błaszczak. W tym samym czasie pierwsza czwórka polskich pilotów FA-50 zakończyła półroczne szkolenie w Korei Południowej, a kolejni polscy piloci rozpoczęli kurs w lipcu. Pierwsze dwa FA-50GF dotarły do Polski w lipcu i obecnie Polska, zgodnie z umową, dysponuje już 12 egzemplarzami tego sprzętu. Wszystkie znajdują się w 23 Bazie Lotnictwa Taktycznego. Pierwszy samodzielny lot FA-50 odbył w listopadzie mjr Jacek Stolarek z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego. Dostawy 36 egzemplarzy nowej wersji maszyny – oznaczonej jako FA-50PL, wyposażonej m.in. w nowy radar AESA – mają się rozpocząć w 2025 roku.

Więcej wojska na wschodnią granicę

Mariusz Błaszczak, szef MON-u, zapowiedział wzmocnienie polsko-białoruskiej granicy oraz zacieśnienie w tym celu współpracy wojska ze Strażą Graniczną. Taka reakcja to odpowiedź na m.in. bunt Prigożyna, zorganizowany „Marsz Sprawiedliwości” wagnerowców i ryzyko potencjalnego przewrotu w Moskwie. Żołnierzy służących na wschodzie kraju odwiedzili szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki i minister Błaszczak. Do żołnierzy 16 i 18 Dywizji Zmechanizowanej oraz żołnierzy wojsk obrony terytorialnej służących na pograniczu dołączyli w lipcu, w ramach operacji „Bezpieczne Podlasie”, wojskowi z 12 Brygady Zmechanizowanej oraz 17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej.

Pierwsze polskie Abramsy

W szczecińskim porcie odbyła się uroczystość odebrania pierwszego transportu Abramsów, w sumie 14 egzemplarzy w wersji M1A1. – To ważny dzień w historii Wojska Polskiego i w dziejach współpracy polsko-amerykańskiej – mówił minister Błaszczak, który podkreślał też szybkie tempo realizacji umowy zawartej w styczniu tego roku. Dostarczone czołgi trafiły do 1 Warszawskiej Brygady Pancernej. Także w czerwcu Polska Grupa Zbrojeniowa SA i producent czołgów Abrams, czyli amerykański koncern General Dynamics Land Systems, podpisały umowę w sprawie utworzenia na terenie Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych w Poznaniu centrum serwisowo-naprawczego dla Abramsów M1A2SEPv3 oraz M1A1. Pierwsze czołgi trafiły tam w grudniu.

Debiut Małej Narwi

Na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce żołnierze z 15 i 18 Pułku Przeciwlotniczego po raz pierwszy prowadzili strzelania bojowe z użyciem systemu Mała Narew. Ich zadaniem było zneutralizowanie trzech celów: dwóch ulokowanych na wysokości 2 i 3 km imitujących rakiety manewrujące i jednego znajdującego się na wysokości pół kilometra. – Wszystkie zostały osiągnięte. Wojsko Polskie posiada skuteczną broń, aby bronić polskiego nieba. To historyczne wydarzenie – podkreślił. Polska zdecydowała się na pozyskanie systemu Mała Narew w kwietniu ubiegłego roku. Jako pierwsi w październiku 2022 roku otrzymali go wojskowi z 18 Pułku Przeciwlotniczego. We wrześniu 2023 roku z kolei zestaw przeciwlotniczy Mała Narew trafił do żołnierzy 15 Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego.

„Baltops ’23” na Bałtyku

Blisko 50 okrętów, ponad 40 statków powietrznych, kilka tysięcy marynarzy i żołnierzy z 16 państw – od Stanów Zjednoczonych, przez Wielką Brytanię, Finlandię i Szwecję – uczestniczyło w największych ćwiczeniach NATO na Bałtyku „Baltops”. Polskę reprezentowali wojskowi z fregaty rakietowej ORP „Gen. T. Kościuszko”, korwety patrolowej ORP „Ślązak” z 3 Flotylli Okrętów, okrętu transportowo-minowego ORP „Toruń” z 8 Flotylli Obrony Wybrzeża, do tego samoloty F-16 i śmigłowce morskie i pododdziały 7 Brygady Obrony Wybrzeża. – To dla nas wydarzenie historyczne, bo nigdy wcześniej nie doświadczyliśmy na naszych wodach tak dużej obecności sił NATO – mówił kadm. Jüri Saska, dowódca estońskiej mavrynarki wojennej. Nad przebiegiem ćwiczeń czuwało Dowództwo Morskich Sił Uderzeniowych i Wsparcia NATO (STRIKFORNATO). – Ćwiczenia potwierdziły naszą zdolność do kolektywnej obrony – podkreślał wiceadm. Thomas Ishee stojący na czele STRIKFORNATO.

Polacy w międzynarodowych strukturach

Gen. broni Jarosław Gromadziński, jako pierwszy Polak w historii, rozpoczął służbę na stanowisku dowódcy Eurokorpusu. – Na naszych oczach dzieje się historia. Dziś otwieramy nowy rozdział udziału Polski w strukturze Eurokorpusu – powiedział szef MON Mariusz Błaszczak w Strasburgu. Do żołnierzy Eurokorpusu dołączył też gen. bryg. Adam Rzeczkowski, który we wrześniu został zastępcą szefa sztabu w dowództwie tej struktury. W lipcu z kolei gen dyw. Maciej Jabłoński objął stanowisko zastępcy dowódcy V korpusu US Army. Uroczystość przejęcia obowiązków od gen. dyw. Adama Joksa odbyła się w Fort Knox.

Więcej Patriotów dla Wojska Polskiego

Rząd Stanów Zjednoczonych zgodził się na eksport do naszego kraju kolejnych systemów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych Patriot. Chodzi o sześć baterii w najnowszej wersji, czyli z radarami dookólnymi LTAMDS, zaprojektowanymi dla US Army wraz z zapasem rakiet PAC-3 MSE. O zgodzie amerykańskiej administracji poinformował minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. „Departament Stanu wyraził zgodę na sprzedaż Polsce 48 wyrzutni systemu Patriot oraz ponad 600 pocisków PAC-3 MSE. To niezwykle ważne wzmocnienie polskiego systemu obrony przeciwlotniczej”.