Pokazy, wystawy, gry terenowe, zabawy i koncerty – tegoroczna Noc Muzeów zapowiada się bardzo ciekawie. W najbliższy weekend w całej Polsce za darmo będzie można zwiedzić muzea i różnego rodzaju instytucje kultury. Każdy znajdzie dla siebie coś ciekawego, ale my proponujemy odwiedzenie muzeów tematycznie związanych z wojskowością lub historią.

Fot. Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry

Kraków

Zwiedzanie najlepiej zacząć w Krakowie, bo tam Noc Muzeów rusza w nocy z piątku na sobotę (18 na 19 maja), a nie jak w całej Polsce z soboty na niedzielę. W ramach akcji będzie można w Krakowie bezpłatnie zwiedzać wszystkie muzea. Oto kilka propozycji.

Nocne zwiedzanie w Muzeum Lotnictwa Polskiego rozpocznie się od otwarcia wystawy plakatów Roberta Mirowskiego i pogadanki o samolotach, którą poprowadzi Jan Hoffmann. Muzeum zaprasza także do zwiedzania kabin statków powietrznych m.in. śmigłowca Mi-8, Kiowa, Alouette. Będzie można obejrzeć bogatą ekspozycję muzeum – samoloty, w tym pionierskie konstrukcje, śmigłowce i szybowce. Odbędą się także pokazy lotniczych filmów dokumentalnych. Podczas nocnego zwiedzania MLP zachęca także do udziału w różnego rodzaju konkursach i turniejach gier wideo z elementami historycznymi. Przygotowane będą stanowiska z grami planszowymi i bitewnymi, zaprezentują się także grupy rekonstrukcyjne. 

Muzeum Armii Krajowej w nocy z piątku na sobotę przygotowało sporo atrakcji. Odbędą się m.in. warsztaty edukacyjne na temat Polskiego Państwa Podziemnego, Armii Krajowej i historii XX wieku oraz projekcje filmowe. Zwiedzać będzie można ekspozycję wystaw czasowych i stałych z przewodnikami. Ponadto chętni mogą spróbować swoich sił w pokoju zagadek „Wyspa”. Odwiedzający Muzeum AK spotkają się z żołnierzami Jednostki Wojskowej Nil i porozmawiają o służbie polskich komandosów. Uwaga: na zwiedzanie ekspozycji muzealnych z przewodnikiem, udział w pokoju zagadek i warsztatach edukacyjnych obowiązuje rezerwacja. Przed budynkiem placówki od godziny 20 rozpocznie się degustacja grochówki wojskowej. 

Fot. Muzeum Armii Krajowej

Muzeum Spraw Wojskowych zaprasza na bezpłatne zwiedzanie ekspozycji w Forcie Swoszowice oraz na nową wystawę pt. „Nasza ojcowizna – 100 lat niepodległości”. Została ona przygotowana przez mieszkańców Krakowa i okolic. Ekspozycja poświęcona jest ludziom, wydarzeniom, rozwojowi techniki i rzemiosła na przestrzeni stulecia. Wystawę będzie można oglądać od godziny 18 do 22. 

Na spotkanie z historią Polski z lat 1918–1939 zaprasza Muzeum 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. Zaprezentowana zostanie ekspozycja dotyczącą historii Wojska Polskiego z okresu międzywojennego, w szczególności 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. Po muzeum będą oprowadzać rekonstruktorzy w mundurach żołnierzy WP – tym samym będą prezentować umundurowanie oraz wyposażenie i uzbrojenie, jakich używała armia II Rzeczypospolitej. Wystawa jest przystosowana do zwiedzania także przez najmłodszych. Zainteresowani historią wojskowości obejrzą repliki mundurów, będą też mogli przymierzyć hełm, obejrzeć karabin, a nawet uruchomić syrenę przeciwlotniczą. Zaprezentują się również rekonstruktorzy ze stowarzyszenia Wrzesień ‘39.

Fot. Muzeum 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza 18 maja na wyjątkową Noc Muzeów pod hasłem „Muzea w niepodległej Rzeczypospolitej”. Pośród atrakcji są m.in.: gra miejska „Kuryerzy niepodległości” (wymagana rezerwacja), występ chóru V LO im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. Będzie można także zwiedzać m.in. wieżę ratuszową z przewodnikiem, Barbakan i mury obronne, a od godz. 20 śpiewać pieśni patriotyczne wspólnie z aktorami Teatru Otwartego.

Białystok

Pierwszym punktem programu Nocy Muzeów przygotowanego przez Muzeum Wojska w Białymstoku będą warsztaty dla dzieci „Drogi do wolności”. Dorosłych natomiast na pewno zainteresują wystawy „Przeciw dwóm wrogom. Militarne dzieje Podlasia i jego mieszkańców w latach 1939–1956”, „Między dwiema wojnami 1914–1939”, „Wojsko Polskie 1956–2010”, ekspozycja czasowa „Polskie formacje wojskowe w latach 1914–1918”, a także ciężki sprzęt, który będzie można zobaczyć przed budynkiem muzeum. Oprócz tego zostaną zorganizowane wycieczki autokarowe na ul. Octową, gdzie będą prezentowane m.in. 45 mm armata przeciwpancerna wz. 37, wyrzutnia BM-13, tzw. „Katiusza”, samochód terenowy GAZ 69A oraz kuchnia polowa.

Oddział IPN w Białymstoku zaprasza natomiast na zwiedzanie magazynów Oddziałowego Archiwum, a także na przegląd filmów edukacyjnych – będzie można zobaczyć m.in. dokument „Rozstrzelać Polaków”, Historia Kowalskich” oraz animację „Obrona Grodna”. Oprócz tego odbędzie się turniej gier edukacyjnych oraz warsztaty plastyczne.

Bydgoszcz

Muzeum Wojsk Lądowych zachęca do obwiedzenia wystawy stałej, a także plenerowej. Dodatkowo każdy będzie mógł wejść do czołgu T-72 czy haubicy samobieżnej 2S1 Goździk, a także zobaczyć eksponaty z kolekcji Klubu Miłośników Starych Ciągników i Maszyn Rolniczych Retro-Traktor. Tej nocy odbędzie się również konkurs historyczny, w którym będzie można wygrać cenne nagrody.

Fot. Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy 

Prelekcja „Drogi do odzyskania niepodległości Polski w 1918 roku” czy wystawa „Ojcowie niepodległości” to tylko niektóre atrakcje, które przygotowała z okazji Nocy Muzeów Delegatura IPN w Bydgoszczy. Oprócz tego będzie można zapoznać się z zasobami jej archiwów, a także dowiedzieć się, jak przebiega proces konserwacji dokumentów. Najmłodsi goście IPN będą mogli zagrać w gry planszowe, stworzyć komiks oraz wziąć udział w warsztatach z kolportażu ulotek.

Dęblin

W sobotę 19 maja warto odwiedzić Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Placówka zaprasza do zapoznania się ze swoją ekspozycją stałą, obejrzeć będzie można także wernisaże obrazów inspirowanych lotnictwem, prezentacje artystyczne i pokazy grup rekonstrukcyjnych. W programie ujęto m.in.: koncert Orkiestry Wojskowej z Dęblina oraz uczniów z Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego, pokaz sokolniczy – dynamiczne prezentacje jastrzębi i sokołów. Goście obejrzą pierwszą muzealną prezentację szczątków bombowca Vickers Wellington IC R1322 SM-F z 305 Dywizjonu Bombowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego Ziemi Wielkopolskiej, zestrzelonego w 1941 roku. Pozostałości samolotu wydobyte zostały podczas akcji ratowniczej w 2016 roku w Holandii na jeziorze Ijsslemeer przez grupę Leemans Specialawerken. 

Fot. Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie

Gdańsk

Hasłem przewodnim organizowanych przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku atrakcji jest „Przystanek – Niepodległość!”. W związku z tym IPN zdradzi swoim gościom, co kryją jego archiwa, a także umożliwi ich zwiedzanie. Oprócz tego odbędzie się okolicznościowy spacer „Śladami Maja ‘88 w Gdańsku”, a także spotkanie z Tadeuszem Szczudłowskim, działaczem opozycyjnym. Organizatorzy nie zapomnieli też o swoich najmłodszych gościach – specjalnie dla nich przygotowano prezentację gier planszowych, książki i broszury edukacyjne, a także warsztaty „Symbole Niepodległej”, podczas których będzie można samodzielnie wykonać nadruk o tematyce niepodległościowej na koszulkach i bawełnianych torbach.

Natomiast w Muzeum II Wojny Światowej za symboliczną złotówkę będzie można nie tylko zwiedzić wystawę stałą, lecz także zobaczyć zabytkowe samochody, przymierzyć wojskowe mundury, a także zagrać w grę „Polskie drogi”. Natomiast Muzeum Westerplatte zachęca do odwiedzenia budynku Elektrowni Wojskowej Składnicy Tranzytowej oraz zaprasza na pokazy grup rekonstrukcyjnych i sprzętu wojskowego. Dla dzieci zostaną zorganizowane warsztaty, podczas których będą one mogły dowiedzieć się, jak kiedyś obsługiwano armatę polową wz. 26 oraz armatę przeciwpancerną Bofors wz. 36 z 1939 roku.

Fot. Muzeum II Wojny Światowej

Również Twierdza Wisłoujście zachęca do nocnego zwiedzania swoich obiektów. Jak zapewniają organizatorzy, za sprawą grup rekonstrukcyjnych będzie można spotkać jej dawnych mieszkańców, a także posłuchać fragmentów powieści związanych z jej historią.

Muzeum Poczty Polskiej zaprasza natomiast wszystkich zainteresowanych historią obrony tego obiektu. Będzie to też okazja do zapoznania się z sylwetką Władysława Glińskiego, który w czasie wojny został skierowany do pracy w Polskim Urzędzie Pocztowo-Telegraficznym na pl. Heweliusza. A mają w tym pomóc archiwalne dokumenty, które tej nocy po raz pierwszy zostaną udostępnione zwiedzającym.

Gdynia

Muzeum Marynarki Wojennej przygotowało ekspozycję plenerową broni i uzbrojenia morskiego. Oprócz tego będzie można zobaczyć stanowisko Żandarmerii Wojskowej, saperów, pojazd podwodny Błotniak oraz posłuchać koncertu Orkiestry Wojskowej Marynarki Wojennej. Organizatorzy zapraszają także na pokład ORP „Błyskawica”, który również tej nocy zostanie udostępniony zwiedzającym.

Fot. st. chor. mar. Piotr Leoniak

Katowice

Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach zaprasza 19 maja na zwiedzanie miejsc związanych z pacyfikacją KWK „Wujek”. Górnicy, świadkowie historii, opowiedzą o tragicznych wydarzeniach i oprowadzą m.in. po łaźni łańcuszkowej, pokażą miejsca przy kotłowni, w których zginęli górnicy, przyszybowy punkt opatrunkowy, gdzie udzielano pomocy rannym górnikom, stację Ratownictwa Górniczego, gdzie złożono zastrzelonych górników. Liczba miejsc jest ograniczona, wymagana rezerwacja (tel. 32 601 21 08). Zainteresowani mogą zwiedzić także Muzeum Izby Pamięci Kopalni „Wujek”. Ponadto odbędą się pokazy filmów dokumentalnych i biograficznych, organizatorzy zapraszają również na wystawę „Anna Walentynowicz. Legenda „Solidarności” 1929–2010”. 

Fot. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach już po raz dziesiąty włącza się do akcji Noc Muzeów. Do jakiego państwa należał Bytom między I a II wojną światową? Czy skrót PKP należy tylko do kolei? Skąd wzięły się Cidry? Odpowiedzi na te i inne pytania będzie można poszukać 19 maja w siedzibie katowickiego IPN. Na odważnych czeka wehikuł czasu, którym będzie można przenieść się do lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku. Ponadto w Przystanku Historia Centrum Edukacyjne IPN w Katowicach będzie można dowiedzieć się, jak powstaje komiks historyczny i sprawdzić, czy żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie takowe rysowali.

Kielce

W sobotni wieczór 19 maja Delegatura IPN w Kielcach zaprasza na noc atrakcji historycznych. Zwiedzający będą mogli z bliska zobaczyć karykatury antyhitlerowskie autorstwa Stanisława Toegla, a w podziemiach zaaranżowany pokój biura paszportowego i celę więzienną. Zwiedzając schron znajdujący się na terenie delegatury IPN, będzie się można obejrzeć przedmioty należące do NSZZ „Solidarność” (powielacz Cyklos typ MXIIE, stemple drewniane, fotografie, przypinki, plakaty). Na gości czekać będą także: pokaz filmów historycznych, konkursy oraz prezentacje gier planszowych i puzzli edukacyjnych. W czasie Nocy Muzeów będzie można zagrać w gry wydane przez IPN: „Polak Mały”, „303”, „ZnajZnak – Historia Polski opowiedziana symbolami”, „ZnajZnak – Pamięć”, „Pamięć ‘39”, „Miś Wojtek” i „Awans – zostań marszałkiem Polski”.

Kołobrzeg

Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu zaprasza do swojego oddziału – Muzeum Zimnej Wojny Obiekt 3001 w Podborsku. Z okazji Nocy Muzeów każdy będzie mógł zwiedzić poradziecki schron atomowy, a także zobaczyć, jak wyglądało umundurowanie i uzbrojenie radzieckiego specnazu. Dodatkową atrakcją będzie pokaz pojazdów wojskowych oraz grill, który zostanie rozpalony przy schronie. Natomiast w oddziałach Dzieje Oręża Polskiego i Kołobrzeski Skansen Morski na odwiedzających będą czekały iluminacje świetlne oraz pokazy grup rekonstrukcyjnych. Każdy będzie mógł też przekonać się, jak wygląda samolot Iskra, działo samobieżne ISU-122 czy czołg Panzer IV. Po raz pierwszy po rewitalizacji zostaną także zaprezentowane eksponaty wydobyte z dna Bałtyku – kotwica Halla, armata Schneider 75 mm i podstawa działka przeciwlotniczego Oerlikon 20 mm.

Orzysz

Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej przygotowało grę terenową „Śladami orzyskiej historii”. Jej uczestnicy będą musieli dotrzeć do wskazanych wcześniej punktów, a następnie wykonać zadania, które przygotują dla nich m.in. żołnierze z 15 Mazurskiego Batalionu Saperów. Na najlepszych będą czekały atrakcyjne nagrody.

Palmiry

Muzeum – Miejsce Pamięci Palmiry umożliwi zwiedzającym obejrzenie wystaw stałych – „Egzekucje 1939–1943. Palmiry–Puszcza Kampinoska” oraz „Ekshumacje – cmentarz w Palmirach 1945–1948” . Obie ekspozycje prezentują biogramy ofiar, fotografie oraz przedmioty osobiste, które do muzeum przekazali bliscy zamordowanych.

Poznań

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe zaprasza do obejrzenia wystawy upamiętniającej działania Wielkopolan na rzecz odzyskania niepodległości „Pod znakiem Orła Białego… Wielkopolska, Śląsk, Pomorze – drogi do niepodległości, 1918–2018” oraz na pokaz broni, umundurowania i musztry strzelców wielkopolskich. Oprócz tego każdy będzie mógł własnoręcznie zrobić kokardę narodową, zobaczyć sprzęt ratownictwa medycznego oraz skosztować specjałów kuchni polowej. Na najmłodszych gości będą czekały kolorowanki związane z husarią i Wojskiem Polskim.

Fot. Muzeum Narodowe w Poznaniu

Wiele atrakcji czeka także na tych, którzy w Noc Muzeów zdecydują się odwiedzić Wielkopolskie Muzeum Narodowe i jego filie. W gmachu głównym będzie można zobaczyć najnowszą wystawę „Suwalszczyzna – pejzaż i pamięć”, film o powstaniu wielkopolskim, pokaz grup rekonstrukcyjnych, a także uroczystą odprawę warty honorowej. Ci, których interesują militaria, powinni się udać do Muzeum Uzbrojenia na Cytadeli. Będzie tam na nich czekał czołg T-34, działo samobieżne ISU-122, transportery opancerzone i samolot wielozadaniowy An-2. Natomiast w Muzeum Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 odbędą się projekcje filmów związanych z wydarzeniami z 1956 roku: „Wizja lokalna”, „Czerwiec 1956” i „Proces przeciw miastu”. Zwiedzającym zostanie udostępniony także Schron Przeciwatomowy dla Władz Miasta Poznania.

Pruszków

Muzeum Dulag 121, dawny niemiecki obóz przejściowy utworzony w Pruszkowie dla ludności Warszawy i okolic wypędzonej podczas powstania warszawskiego i po jego zakończeniu, umożliwi zwiedzającym obejrzenie wystawy stałej, której centralną część stanowią pamiątki, fotografie, a także biogramy więźniów ulokowanych w obozie. Chętni będą mogli również zwiedzić, w towarzystwie przewodnika, dawny obóz, a także wysłuchać historii rodzin ulokowanych w Pruszkowie. Natomiast najmłodsi goście muzeum będą mogli zobaczyć, jak bawili się ich rówieśnicy w dwudziestoleciu międzywojennym.

Rzeszów

Muzeum Okręgowe zaprasza 19 maja do głównego gmachu, gdzie zobaczyć będzie można m.in. wystawę o historii i tradycji polskich jednostek górskich na przestrzeni stu lat „Tobie Ojczyzno. Z dziejów oddziałów podhalańskich”. Ponadto będzie można zobaczyć kolekcję Jana Partyki pt. „Żołnierz polski 1914–1945”. 

Fot. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie

Muzeum Techniki i Militariów 19 maja zaprezentuje (przy ul. Kochanowskiego) wystawę pojazdów i motocykli zabytkowych, mundurów służb z okresu 1945–2018, broń strzelecką współczesną i zabytkową, modele samolotów i sprzętu wojskowego. Ponadto odbędą się pokazy i szkolenie w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej, będzie też można spotkać się z żołnierzami 3 Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Muzeum (na ulicy Miłocińskiej 75) zaprasza także na wystawę sprzętu opancerzonego, pojazdów policyjnych i strażackich oraz do obejrzenia wyposażenia i umundurowania kawalerzystów z lat 1918–1939, prezentowanych przez Konną Straż Ochrony Przyrody i Tradycji.

Fot. Muzeum Techniki i Militariów

Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zaprasza na zwiedzanie swojej siedziby o pełnych godzinach od 19 do 24. Zaprezentowane zostaną zbiory fotograficzne IPN, obejrzeć będzie można wystawę pt. „Ojcowie Niepodległości” oraz dowiedzieć się o działalności Biura Upamiętnień Walk i Męczeństwa. IPN zaprasza także na pokaz uzbrojenia i wyposażenia 3 Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Sandomierz

Muzeum Okręgowe zaprasza na pokazy rzemiosła i życia codziennego w starożytności, w tym warsztaty rękodzieła antycznego, prezentacje uzbrojenia, strojów rzymskich, celtyckich i germańskich oraz pokazy musztry legionistów rzymskich i walki gladiatorów. Odbędzie się także happening „Targ niewolników” oraz zostaną wyświetlone będą filmy dokumentalne o tematyce historycznej. 

Skarżysko-Kamienna

Muzeum im. Orła Białego zaprasza na wystawę „Wielka wojna i pokój” (wystawa z Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie) oraz plenerowy pokaz filmów – będzie można obejrzeć najciekawsze produkcje niezależne z całego świata, nagrodzone w jedenastu kategoriach podczas Festiwalu Grand OFF w grudniu 2017 r. 

Warszawa

Po raz pierwszy na Noc Muzeów zaprasza Centralne Archiwum Pielęgniarstwa Polskiego, które z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości przygotowało wystawę „Pielęgniarki polskie w walce o Niepodległą”. Każdy, kto odwiedzi muzeum, będzie mógł zobaczyć jego zbiory – m.in. związane z Warszawską Szkołą Pielęgniarską utworzoną w 1921 roku.

Huta ArcelorMittal (dawna Huta Warszawa) zaprasza do zwiedzania schronu przeciwatomowego, który mieści się w podziemiach biurowca. Organizatorzy podkreślają, że wybudowane na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku stanowisko dowodzenia obrony cywilnej jest zachowane w idealnym stanie. Z uwagi na duże zainteresowanie i ograniczoną przestrzeń schronu zastrzegają jednak, że obiekt zostanie udostępniony tylko osobom, które wcześniej zarejestrują się na stronie www.schron-hw.pl. Zapisy rozpoczną się 17 maja.

Dowództwo Garnizonu Warszawa zaprasza na koncert Orkiestry Wojskowej z Siedlec, a także na pokazy musztry paradnej. Podczas Nocy Muzeów zwiedzającym zostanie udostępniona sala tradycji DGW, a najmłodsi goście będą mogli przymierzyć czapki wojskowe różnych formacji oraz pomalować twarze w barwy narodowe. Swoje wyposażenie zaprezentują również jednostki podległe DGW. Na specjalnie przygotowanej wystawie będzie można zobaczyć m.in. wyposażenie żołnierza Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego oraz armatę salutacyjną. Nie zabraknie też pojazdów historycznych. Wśród nich będzie ciężarówka Daimler z 1913 roku oraz motocykl z wózkiem Royal Enfield z 1915 roku.

Fot. Orkiestra Wojskowa z Siedlec

Natomiast Klub Dowództwa Garnizonu Warszawa zaprasza na spotkanie z Zespołem Tańca Ludowego Warszawa AWF, podczas którego będzie można posłuchać pieśni ludowych. Po koncercie odbędą się taneczne zajęcia edukacyjne. Każdy będzie mógł zapoznać się z historią strojów ludowych.

Mieszczące się w XIX-wiecznym forcie Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej umożliwi gościom obejrzenie największej w Polsce kolekcji ciężkiego sprzętu. Wśród eksponatów będą m.in. czołg Renault FT, T-72 oraz kabina myśliwca MiG-21. Ale to nie wszystko – podczas Nocy Muzeów swoje umiejętności zaprezentują grupy rekonstrukcyjne, ratownicy medyczni, odbędzie się także pokaz dynamiczny sprzętu pancernego, a chętni będą mogli sprawdzić, jak się jeździ transporterem opancerzonym. Będzie to również okazja do spotkania Adama Sikorskiego – autora i prowadzącego program „Było nie minęło – kronika zwiadowców historii” oraz kpt. rez. pil. Witolda „Toyo” Sokoła, pilota, komentatora pokazów lotniczych i wykładowcy Szkoły Orląt.

Fot. Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej

Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL z okazji Nocy Muzeów umożliwi odwiedzenie części byłego Aresztu Śledczego Warszawa-Mokotów, m.in. celi płk. Witolda Pileckiego oraz korytarza, którym prowadzono więźniów na wykonanie wyroków śmierci. Natomiast w X Pawilonie będzie można zobaczyć wystawę „Śladami zbrodni” przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Wśród prezentowanych eksponatów będą przedmioty wydobyte podczas ekshumacji na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, m.in. na tzw. Łączce.

Archiwum Główne Akt Dawnych przygotowało wystawę „Ludzie niepodległości” oraz pokaz fotografii dotyczących wojska odradzającej się Rzeczypospolitej. Każdy będzie mógł także wziąć udział w warsztatach graficznych „Symbole niepodległości” oraz przyjrzeć się rekonstruktorom, którzy zaprezentują mundury 5 Dywizji Strzelców Polskich. Oprócz tego prof. dr. hab. Jerzy Gaul wygłosi wykład „Józef Piłsudski a Polska niepodległa”.

W Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN będzie można zobaczyć wystawy „1000 lat historii Żydów polskich” oraz „Obcy w domu. Wokół Marca ’68”, która została przygotowana z okazji 50-lecia wygnania z kraju ok. 13 tys. Polaków pochodzenia żydowskiego. Najmłodsi odwiedzający, w strefie edukacji rodzinnej „U króla Maciusia”, będą mogli własnoręcznie zrobić zapachowe poduszki, przypinki i magnesy.

Każdy, kto chciałby zapoznać się z historią duszpasterstwa wojskowego, powinien odwiedzić Muzeum Ordynariatu Polowego. Zwiedzającym zostaną udostępnione multimedialne prezentacje przybliżające losy katedry i samych kapelanów, a także eksponaty, takie jak ołtarze polowe czy mundury. Będzie można odwiedzić salę poświęconą pamięci kapelanów, którzy zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.

Na dziedzińcu Muzeum Więzienia Pawiak grupy rekonstrukcyjne zademonstrują scenki z życia konspiracyjnego: tajne komplety, szkolenia sanitarne, wojskowe, aresztowania. Oprócz tego zostaną pokazane zabytkowe pojazdy, m.in. „buda”, którą transportowano więźniów na przesłuchania.

Mauzoleum Walki i Męczeństwa udostępni zwiedzającym wnętrza budynku, w którym w czasie wojny mieścił się Urząd Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa.

W Muzeum Wojska Polskiego będzie można zobaczyć wystawy „My, kobiety żołnierze” i „Błękitna Armia. Dla Ciebie Polsko i dla Twojej chwały”. Nie zabraknie też atrakcji dla miłośników kawalerii – specjalnie dla nich szwoleżerowie zaprezentują się w akcji, a także pokażą, jak wygląda ich wyposażenie. Dla chętnych przewidziano możliwość przejażdżki konnej, przymierzenia się do broni na strzelnicy, a także warsztaty władania szablą. Natomiast żołnierze Jednostki Wojskowej Agat zaprezentują swoje wyposażenie. Organizatorzy zapewniają, że nie zabraknie też wojskowej grochówki.

Fot. Michał Niwicz

Przystanek Historia. Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki zaprasza do zwiedzania „Krajowej Wystawy Filatelistycznej. 100 eksponatów na 100-lecie niepodległości”. Jej autorzy opowiedzą m.in. o tym, jak wyglądała korespondencja Wojska Polskiego w 1918 roku. Natomiast funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego przybliżą gościom specyfikę działania służb specjalnych. W trakcie Nocy Muzeów czynny będzie także pokój zagadek, tzw. escape room, poświęcony Żołnierzom Wyklętym.

Escape room w Przystanku Historia. Film: Przystanek Historia Centrum Edukacyjne im. Janusza Kurtyki

Wojskowe Przedsiębiorstwo Handlowe przygotowało rekonstrukcję historyczną nawiązującą do wydarzeń z sierpnia 1944 roku. Jej bohaterem będzie dwunastoletni łącznik Batalionu AK „Parasol” – kpr. Witold Modelski, ps. „Warszawiak”, który szczególnie zasłużył się podczas walk o Redutę Banku Polskiego. Oprócz tego będzie można zobaczyć pamiątki z czasów powstania warszawskiego, a także porozmawiać z historykami. Dla najmłodszych natomiast organizator przygotował grę historyczną.

Muzeum Powstania Warszawskiego zachęca do zwiedzania swojej najnowszej ekspozycji pt. „Cele bezpieki”, ukazującej miejsca, w których w latach 1945–1954 więzieni byli działacze podziemia niepodległościowego, m.in. gen. August Emil Fieldorf „Nil” i Jan Rodowicz „Anoda”. Oprócz tego w Noc Muzeów zostanie otwarty „Pokój na lato”. Z tej okazji odbędzie się koncert Gaby Kulki i Warszawskiej Orkiestry Rozrywkowej.

Fragment ekspozycji „Cele bezpieki”. Fot. Muzeum Powstania Warszawskiego

Muzeum Katyńskie oprócz udostępnienia swoich zasobów przygotowało dla odwiedzających także inną atrakcję – tym razem architekci budynku oprowadzą zwiedzających po obiekcie i zdradzą kulisy powstania muzeum.

Do nocnego zwiedzania ekspozycji zaprasza także Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. To właśnie tu swoje wyroki odsiadywali członkowie tajnych organizacji niepodległościowych, uczestnicy powstań narodowych, rewolucji, manifestacji i strajków. Wśród nich byli m.in. Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Gustaw Ehrenberg, ksiądz Piotr Ściegienny, Jarosław Dąbrowski oraz Ludwik Waryński.

Wrocław

Muzeum Miejskie Wrocławia zaprasza do arsenału, czyli zabytkowego gmachu z dziedzińcem, basztami i studnią. Mieszczą się w nim dwa muzea: Muzeum Archeologiczne, w którym można zobaczyć wystawę stałą „Śląsk starożytny i średniowieczny” oraz Muzeum Militariów, które zaprasza na wystawy stałe: „Sala broni dawnej”, „Sala Jacka Kijaka”, „Sala broni białej” i wystawę czasową „100-lecie odzyskania niepodległości”.

Fot. Muzeum Miejskie Wrocławia

Fort Wrocław nr 9. Muzeum Militarne zaprasza na plenerową imprezę „Operacja Zachód 2018”. Zwiedzić będzie można centralny schron fortu, w środku którego znajduje się wystawa o Linii Maginota oraz eksponaty znalezione podczas porządkowania fortu. W jednej z kazamat zaprezentują się rekonstruktorzy w pruskim umundurowaniu i uzbrojeniu z 1918 r. W obozie polowym zorganizowanym przez Stowarzyszenie Miłośników Pojazdów Militarnych i Historii „Twierdza Wrocław” będzie można obejrzeć broń, wyposażenie i pojazdy militarne z ich własnych zbiorów, a także zbiorów Muzeum „Twierdza BTR – 40” i Vojenskiego Muzeum z czeskich Kralik. Na gości czekać będzie wojskowa piekarnia polowa. Pod wieczór przeprowadzone zostaną konkursy sprawnościowe, np. przenoszenie rannego na noszach, rzut grantem F-1 do celu, przeciąganie wozu bojowego. 

Fort Piechoty nr 6. Wrocławskie Stowarzyszenie Fortyfikacyjne zaprasza do zwiedzania fortu z przełomu XIX i XX wieku. Zwiedzający będą mogli zapoznać się z militarnymi dziejami miasta oraz funkcjonowaniem wrocławskich fortyfikacji. Zostaną pokazane rekonstrukcje schronu przeciwatomowego i zniszczonej w 1945 roku wrocławskiej ulicy. Ponadto obejrzeć będzie można wystawę „Breslau–Wrocław 1945”. 

Fot. Fort Piechoty nr 6. Wrocławskie Stowarzyszenie Fortyfikacyjne

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu otworzy magazyny archiwalne i zademonstruje rodzaje dokumentacji komunistycznej bezpieki (1945–1989). Ponadto prezentowana będzie najnowszej gra edukacyjna „Miś Wojtek” oraz „303 – Bitwa o Wielką Brytanię” , odbędą się rozgrywki gier planszowych IPN. Zostanie także uroczyście odsłonięty mural historyczny Pokolenia Niepodległej, który upamiętnia najważniejsze dokonania Polaków w walce o niepodległość państwową i wolność obywateli.