Mijający rok upłynął pod znakiem pandemii i walki z koronawirusem. Ale w Wojsku Polskim działo się znacznie więcej. Styczniowy kontrakt na zakup 32 samolotów F-35 odmieni oblicze sił powietrznych i na lata zapewni bezpieczeństwo polskiego nieba. Prezentujemy pierwszą część cyklu podsumowującego najważniejsze wydarzenia w Wojsku Polskim w 2020 roku.

STYCZEŃ

Umowa na Harpie podpisana

Do 2030 roku Wojsko Polskie będzie dysponowało flotą 32 nowoczesnych samolotów F-35A Lightning II. To efekt umowy podpisanej w styczniu 2020 roku z producentem tych maszyn – amerykańskim koncernem Lockheed Martin. Za 32 samoloty, które w Siłach Zbrojnych RP będą nosić kryptonim „Harpia”, Polska zapłaci 4,6 mld dolarów netto. Oprócz samolotów kontrakt przewiduje także dostawę m.in. urządzeń i sprzętu do obsługi naziemnej maszyn, stacjonarnego systemu szkoleniowego i pakietu logistycznego. Umowa zakłada też przeszkolenie 24 polskich pilotów i 90 osób personelu technicznego. Na polskie lotniska Harpie trafią najprawdopodobniej na przełomie 2025 i 2026 roku. Później do wojska będzie dostarczanych od czterech do sześciu sztuk tych samolotów rocznie. Ostatnie dostawy zaplanowano na 2030 rok.

Podhalańczycy na szpicy

Wraz z początkiem roku 21 Brygada Strzelców Podhalańskich rozpoczęła roczny dyżur sił bardzo szybkiego reagowania, czyli tzw. szpicy NATO. Po raz pierwszy w historii Polska stała się państwem ramowym Sił Odpowiedzi NATO. Na czele Brygady VJTF stanął gen. bryg. Dariusz Lewandowski, a komponent został podporządkowany bezpośrednio dowództwu Eurokorpusu w Strasburgu. Pierwszym sprawdzianem żołnierzy, mającym przetestować gotowość SON-u do przerzutu wojsk i sprzętu w razie alarmu, były ćwiczenia „Brilliant Jump”, zorganizowane przez Sojusznicze Dowództwo Sił Połączonych w Brunssum. Wzięło w nich udział ponad 2500 żołnierzy.

Podwyżki dla żołnierzy

Od 1 stycznia 2020 roku przeciętne wynagrodzenie żołnierzy zawodowych wzrosło średnio o 576 zł brutto, do kwoty 6154 zł. Zwiększenie wynagrodzeń było możliwe dzięki wzrostowi wskaźnika, na podstawie którego obliczane jest średnie wynagrodzenie żołnierzy, a także odmrożeniu kwoty bazowej w obowiązującej od 1 stycznia ustawie budżetowej.

Współpraca PGZ i Lockheeda Martina

Polska Grupa Zbrojeniowa oraz amerykański koncern Lockheed Martin podpisały porozumienie o kooperacji w zakresie technologii obronnych i bezpieczeństwa. W pierwszej kolejności współpraca pomiędzy PGZ a Lockheedem Martinem ma dotyczyć rozwiązań lotniczych. Kolejnym obszarem współpracy mają być bezzałogowce. Przedstawiciele Lockheeda Martina zapowiedzieli, że w najbliższych latach amerykański koncern nie tylko zwiększy swoje zaangażowanie w Polsce, ale również chce włączyć spółki PGZ w swój globalny łańcuch dostaw, obejmujący ponad 50 krajów na całym świecie.

Zostań żołnierzem Rzeczypospolitej

W Istebnej Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej, zainaugurował kolejną edycję kampanii „Zostań żołnierzem Rzeczypospolitej”. Ma ona zachęcać ochotników do wstępowania w szeregi Wojska Polskiego, dlatego w teren ruszyły mobilne zespoły rekrutacyjne. – Do tej pory w ramach kampanii „Zostań żołnierzem Rzeczypospolitej” prawie 43 tys. osób złożyło wnioski o powołanie do służby w Wojsku Polskim. Ale to wciąż za mało. Polskie siły zbrojne powinny być liczniejsze, żołnierzy musi być więcej – mówił szef resortu obrony.

PKW „Orlik” na straży bałtyckiego nieba

Cztery myśliwce F-16 z 32 Bazy Lotnictwa Taktycznego w Łasku, piloci oraz technicy rozpoczęli misję Baltic Air Policing w bazie lotniczej w Ämari w Estonii. To dziewiąta z kolei zmiana PKW „Orlik”. Pierwszą akcję bojową polskie F-16 przeprowadziły już kilkanaście dni po objęciu dyżuru. 15 stycznia polska para samolotów F-16 wykonała lot w celu identyfikacji lecącego nad Morzem Bałtyckim do obwodu kaliningradzkiego pasażerskiego samolotu Tu-134. Rosyjska maszyna była eskortowana najpierw przez dwa Su-35, a następnie przez parę Su-27. Decyzja o poderwaniu pary dyżurnej została podjęta przez sojuszniczy organ dowodzenia obroną powietrzną Połączonego Centrum Operacji Powietrznych (CAOC) w Niemczech.

LUTY

Manewry „Defender Europe ’20”

Na terenie Polski rozpoczęły się manewry „Defender Europe ’20”, które pierwotnie miały być największymi od 25 lat ćwiczeniami organizowanymi przez armię USA w Europie. Ze względu na pandemię koronawirusa dowództwo US Army zmodyfikowało plan ćwiczeń. Wstrzymano m.in. przerzut wojsk zza oceanu, anulowano także kilka mniejszych ćwiczeń. Finałem były czerwcowe manewry „Allied Spirit ’20”, które odbywały się na poligonie w Drawsku Pomorskim. – Cieszę się, że udało się przeprowadzić te ćwiczenia mimo szalejącej pandemii. Ta zdolność do działania stanowi dowód na to, że nie poddajemy się w obliczu żadnych trudności i jesteśmy w stanie ćwiczyć oraz utrzymać gotowość nawet w tak trudnych warunkach – powiedział gen. broni Christopher Cavoli, dowódca US Army Europe.

Gen. Mika rozpoczyna drugą kadencję

Prezydent Andrzej Duda mianował gen. Jarosława Mikę na kolejną kadencję na stanowisku dowódcy generalnego rodzajów sił zbrojnych. Gen. Mika pełni swoją funkcję od 2017 roku. W listopadzie 2019 roku, na wniosek ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, otrzymał czwartą generalską gwiazdkę.

NATO pozostaje w Iraku, Polska także

W Kwaterze Głównej NATO w Brukseli odbyło się spotkanie ministrów obrony państw Sojuszu. Jednym z głównych tematów obrad była przyszłość misji szkoleniowej NATO w Iraku po styczniowym irańskim ataku na amerykańskie bazy wojskowe w tym kraju. NATO zdecydowało wówczas o czasowym zawieszeniu działalności misji, ale większość międzynarodowego kontyngentu, w tym także około 250 polskich wojskowych, pozostała na miejscu. Po unormowaniu się sytuacji w Iraku ministrowie państw NATO zadeklarowali chęć kontynuowania misji szkoleniowej. Polska także podtrzymała swój dalszy w niej udział. – Pozostajemy wierni sojuszniczej zasadzie: razem wchodzimy, razem wychodzimy – mówił minister Mariusz Błaszczak.

Kolejne kontrakty na Wisłę

Amerykański koncern Raytheon zamówił w spółkach Polskiej Grupy Zbrojeniowej komponenty do przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów Patriot przeznaczonych dla Polski. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej z Gdyni będzie dostarczał kontenery do obsługi systemu, Zakłady Mechaniczne Tarnów – zespoły napędowe do wyrzutni, a Wojskowe Zakłady Elektroniczne z Zielonki – podzespoły systemu łączności, moduły DLTM. Zgodnie z wartą 4,75 mld dolarów umową z marca 2018 roku koncern Raytheon ma dostarczyć do 2022 roku Siłom Zbrojnym RP dwie baterie systemu Patriot. Polskim partnerem przy realizacji tego kontraktu jest dla Amerykanów konsorcjum PGZ – Wisła, które utworzyło 14 podmiotów.

Polacy najlepsi w hackathonie

Członkowie zespołu z wojskowego Centrum Projektów Informatycznych (podległe Narodowemu Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni) zwyciężyli w konkursie projektowo-programistycznym TIDE Hackathon. Także trzecie miejsce przypadło Polakom – wywalczyła je ekipa studentów z Wojskowej Akademii Technicznej. Informatyczne zmagania zorganizowało Dowództwo Sił Sojuszniczych NATO ds. Transformacji.

MARZEC

Wojsko w walce z pandemią

Do walki z COVID-19 na pełną skalę zostali zaangażowani żołnierze Wojska Polskiego. Wspólnie z policją kontrolowali przestrzeganie kwarantanny przez osoby objęte tym obowiązkiem, wspierali Straż Graniczną i Policję w ochronie granic, pomagali również służbom medycznym w transporcie pacjentów oraz osobom starszym i potrzebującym pomocy. Do sztabu kryzysowego resortu zdrowia zostali też oddelegowani oficerowie łącznikowi Dowództwa Generalnego RSZ. W stałej gotowości pozostawało 14 wojskowych szpitali i pięć ośrodków medycyny prewencyjnej.

Z kolei wojska obrony terytorialnej zmieniły model funkcjonowania ze szkoleniowego na przeciwkryzysowy. Na początku żołnierze pomagali na lotniskach w pomiarze temperatury oraz gromadzeniu i segregacji kart lokalizacyjnych pasażerów przylatujących do Polski, pomagali też pogranicznikom w kontrolowaniu przejść granicznych. W marcu ruszyła WOT-owska akcja „Odporna wiosna”, w ramach której terytorialsi opiekowali się kombatantami, transportowali żywność dla podopiecznych miejskich ośrodków pomocy społecznej i Caritasu, a psychologowie formacji udzielali wsparcia osobom przebywającym na kwarantannie i w izolacji. Żołnierze WOT-u zostali także skierowani do pomocy medykom w pobieraniu wymazów od osób, które miały styczność z chorymi na COVID-19.

Bez ćwiczeń, kwalifikacji i zajęć na uczelniach

By zapobiec rozprzestrzenianiu się koronawirusa, a także w trosce o zdrowie żołnierzy rezerwy, wojskowych w czynnej służbie oraz rodzin mundurowych, gen. Rajmund T. Andrzejczak, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, odwołał trwające ćwiczenia rezerwistów. Z tego samego powodu szefowie MON-u i MSWiA podjęli decyzję o wcześniejszym zakończeniu przeprowadzanej corocznie kwalifikacji wojskowej, tj. 13 marca 2020 roku, a osoby, które nie otrzymały orzeczeń o zdolności do służby, dostaną wezwanie w 2021 roku. Z powodu pandemii Ministerstwo Obrony Narodowej zdecydowało też o ograniczeniu funkcjonowania pięciu uczelni wojskowych i zawieszeniu działalności dydaktycznej. Nauka odbywała się zdalnie.

Nowi generałowie

W Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych prezydent Andrzej Duda mianował ośmiu oficerów na stopnie generalskie. Generałami broni zostali: Tadeusz Mikutel, Tomasz Piotrowski oraz Jan Śliwka, a do stopnia generała dywizji awansował Sławomir Owczarek. Pierwszą generalską gwiazdkę otrzymali z kolei pułkownicy: Grzegorz Grodzki, Sławomir Mąkosa, Wojciech Pikuła oraz Arkadiusz Szkutnik.

Macedonia Północna w NATO

Macedonia Północna została członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Przed Kwaterą Główną NATO w Brukseli odbyła się ceremonia podniesienia na maszt flagi tego państwa. – To historyczny moment, wieńczący lata starań Macedonii Północnej o wejście do Sojuszu. Witamy w NATO – mówił Jens Stoltenberg, sekretarz generalny Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Zoran Todorov, chargé d’Affaires delegacji Macedonii Północnej przy NATO, przyznał z kolei, że dzięki członkostwu w tym najsilniejszym sojuszu w historii przyszłość tego państwa będzie stabilna i bezpieczna.

Sportowi laureaci

Redakcja „Polski Zbrojnej” ogłosiła zwycięzców ósmej edycji „Plebiscytu na najpopularniejszych sportowców Wojska Polskiego”. W kategorii mistrz sportu powszechnego w 2019 roku, jedynej, w której głosują czytelnicy portalu polska-zbrojna.pl, zwyciężył uprawiający siatkówkę mar. Jakub Jetke z Komendy Portu Wojennego w Gdyni. Czterech pozostałych laureatów wyłoniła kapituła plebiscytu. Sportowcem roku została szer. Justyna Święty-Ersetiċ, lekkoatletka z Wojskowego Zespołu Sportowego we Wrocławiu, Trenerem roku – mł. chor. Adam Jakiela, trener m.in. reprezentacji Wojska Polskiego w biatlonie, a nadzieją sportu wojskowego – Aleksander Kitewski, kajakarz z Cywilno-Wojskowego Związku Sportowego Zawisza Bydgoszcz. Nagroda specjalna trafiła w tym roku do płk. Tomasza Bartkowiaka, szefa Oddziału Wychowania Fizycznego i Sportu DGRSZ. Oficer został wyróżniony za profesjonalne przygotowanie reprezentacji WP do wojskowych igrzysk w Wuhan.