To nie był atak na Polskę – powiedział prezydent Andrzej Duda po spotkaniu z premierem Morawieckim, które odbyło się w konsekwencji zdarzeń, do jakich doszło wczoraj w Przewodowie. W wyniku eksplozji pocisku radzieckiej produkcji życie straciło tam dwóch obywateli Polski. Najprawdopodobniej była to rakieta przypadkowo wystrzelona przez ukraińską obronę powietrzną.

Prezydent przypomniał, że wczoraj „bombardowane było praktycznie całe terytorium Ukrainy, w szczególności obszary przygraniczne, czyli tereny obwodu lwowskiego i wołyńskiego”. – To właśnie na miasta w tej części Ukrainy spadły rosyjskie rakiety. Ukraina broniła się, co oczywiste i zrozumiałe, także wystrzeliwując rakiety, których zadaniem było strącenie rakiet rosyjskich – powiedział. – Mieliśmy do czynienia z bardzo poważnym starciem wywołanym przez stronę rosyjską – zaznaczył.

Jak poinformował Andrzej Duda, na terytorium Polski spadła prawdopodobnie rakieta typu S-300, produkowana przez ZSRS w latach 70. – Nie mamy w tej chwili żadnych dowodów, że rakieta została wystrzelona przez stronę rosyjską, ale wiele wskazuje na to, że była to rakieta, która służyła obronie przeciwrakietowej, czyli była użyta przez siły ukraińskie – powiedział. Dodał także, że wstępne oględziny miejsca zdarzenia sugerują, że nie doszło do eksplozji ładunku wybuchowego rakiety, a jej upadku „być może połączonego z eksplozją paliwa, które w niej pozostało”. – Nic nie wskazuje na to, że był to intencjonalny atak na Polskę. To co się stało, czyli że na nasze terytorium spadła rakieta, nie było działaniem intencjonalnym, nie była to rakieta wymierzona, wycelowana w Polskę, w istocie nie był to atak na Polskę – podkreślił.

Zwierzchnik sił zbrojnych dodał, że trwa dochodzenie mające wyjaśnić przyczyny zdarzenia, w ten proces są zaangażowani także sojusznicy z NATO, przede wszystkim ze Stanów Zjednoczonych. – Wczoraj w rozmowie ze mną pan prezydent Joe Biden zadeklarował swoje wsparcie w tym śledztwie – powiedział. – Jesteśmy cały czas w bezpośrednim kontakcie z naszymi sojusznikami w NATO – podkreślał Duda.

O tym, że w Przewodowie doszło do nieszczęśliwego wypadku, mówił także premier Mateusz Morawiecki. Poinformował także, że w konsekwencji wczorajszego zdarzenia jednostki wojskowe, a także inne służby mundurowe, zostały postawione w stan podwyższonej gotowości, a polskie służby, w tym Straż Graniczna i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, zbierają i analizują materiał dowodowy. – Ten materiał dowodowy jest potwierdzany przez naszych sojuszników, przede wszystkim amerykańskich, tak aby można było powiedzieć, że mamy pewność co do identyfikacji przyczyn tego, co się stało – zaznaczył.

Szef rządu podkreślił, że w obliczu tego zdarzenia Polska może liczyć na wsparcie sojuszników. – Wzmocniona obecność sił powietrznych naszych sojuszników na wschodniej granicy Polski to dodatkowe świadectwo siły Sojuszu Północnoatlantyckiego i zwiększenia bezpieczeństwa – powiedział. – Dziś jesteśmy bezpieczni. Reakcja naszych sojuszników, natychmiastowe spotkanie w Brukseli w formacie NATO, rozmowa prezydenta Dudy z prezydentem Stanów Zjednoczonych i inne rozmowy świadczą o tym, że jesteśmy w solidnym Sojuszu, który zadziałał – zaznaczył.

Premier odniósł się także do kwestii uruchomienia przez Polskę art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego, który mówi o tym, że „strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć – zdaniem którejkolwiek z nich – zagrożone będą: integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron”. – Większość dowodów przez nas zebranych wskazuje na to, że na tej ścieżce eskalacyjnej być może uruchomienie art. 4 tym razem nie będzie niezbędne, ale ten instrument jest cały czas w naszych rękach i decyzję w tej sprawie oczywiście podejmiemy – powiedział. – Wszystkie procedury zadziałały w sposób właściwy, pokazały jak mocno jesteśmy częścią najsilniejszego na świecie sojuszu militarnego – dodał.

Film: Kancelaria Prezydenta

Zarówno prezydent, jak i premier zwrócili się do społeczeństwa z prośbą o zachowanie spokoju i nieuleganie panice. – Apelujemy, żeby mieszkańcy wschodniej części Polski nie niepokoili się zwiększoną aktywnością zarówno wojsk lotniczych czyli samolotów, jaki i policji, Straży Granicznej, wojska w szczególności w rejonie przygranicznym. To jest działanie, które podjęliśmy w sposób intencjonalny w celu wzmocnienia bezpieczeństwa – powiedział Andrzej Duda. – Miejmy na uwadze wszelkie możliwości manipulacyjne ze strony Federacji Rosyjskiej, która potrafi posługiwać się różnymi zdarzeniami, rozsiewać nieprawdziwe informacje, siać propagandę, wrogość i wzajemną niechęć. Miejmy to na uwadze – dodał Morawiecki.

Przedstawiciele polskich władz są bardzo ostrożni w swoich wypowiedziach dotyczących zdarzenia, apelują o rozsądek i nieuleganie panice. – W Biurze Bezpieczeństwa Narodowego trwa analiza dotychczasowych ustaleń z dowódcami, szefami służb i sojusznikami – poinformował dziś rano Jacek Siewiera, szef BBN. – Systemy obrony powietrznej oraz wybrane jednostki wojskowe, zarówno wojsk lądowych, jak i marynarki wojennej są postawione w stan podwyższonej gotowości. Wojsko Polskie monitoruje sytuację. Jesteśmy w stałym kontakcie z naszymi sojusznikami – zapewnił Mariusz Błaszczak, wicepremier i minister obrony narodowej.

Z powodu tragicznych zdarzeń pojawiło się wiele wątpliwości dotyczących działania Wojska Polskiego w takich sytuacjach. Głos w tej sprawie, za pośrednictwem mediów społecznościowych, zabrało Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych. – Żadna armia nie dysponuje systemem obrony powietrznej, który chroni terytorium całego kraju. Atak rakietowy charakteryzuje się punktowym uderzeniem w wybrany cel, a nie niszczeniem wielu celów na dużych obszarach. Zadaniem systemów jest m. in. obrona infrastruktury krytycznej – czytamy na profilu DGRSZ na Twitterze.

Do sytuacji odniósł się dziś m.in. Joe Biden, prezydent Stanów Zjednoczonych, który powiedział, „iż to mało prawdopodobne, aby rakieta została wystrzelona z terytorium Federacji Rosyjskiej”. – Istnieją wstępne informacje, które temu przeczą. Nie chcę przesądzać przed tym, jak całkowicie to ustalimy, ale to mało prawdopodobne z punktu widzenia trajektorii, że została wystrzelona z Rosji – powiedział. Jednak przed godz. 11.00, jak poinformowała Agencja Reuters, miał potwierdzić tę informację w rozmowie z przywódcami państw G7 i NATO.

Wobec tragicznych zdarzeń słowa wsparcia dla Polski napływają z całego świata. – Nic takiego nie miałoby miejsca, gdyby nie rosyjska inwazja na Ukrainę – powiedział Rishi Sunak, premier Wielkiej Brytanii. – Gdyby Rosja nie rozpoczęła napastniczej wojny na Ukrainie, nad regionem nie przelatywałyby żadne pociski – dodał Pekka Haavisto, minister spraw zagranicznych Finlandii. Natomiast Gitanas Nauseda, prezydent Litwy, zapewnił o pełnym poparciu dla Polski, jeśli ta zdecyduje się zwrócić z wnioskiem do sojuszników o aktywowanie art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego.

Do eksplozji w Przewodowie doszło wczoraj po południu. Początkowo informacje dotyczące tego wydarzenia sugerowały, iż pociski (wówczas mówiono o dwóch) zostały wystrzelone przez Rosjan, a ich celem było terytorium Ukrainy. Jednak dziś rano agencja prasowa Associated Press, powołując się na informacje przekazane przez trzech amerykańskich urzędników, poinformowała, że rakieta została prawdopodobnie wystrzelona przez ukraińską obronę przeciwlotniczą, która broniła się przed ostrzałem ze strony rosyjskiej.