Dowodził połączonymi siłami polsko-litewskimi pod Orszą, gdzie rozbił znacznie liczniejszą armię moskiewską, tym samym przełamał jej ówczesną militarną potęgę. Jako pierwszy pełnił urząd wielkiego hetmana litewskiego. Konstanty Iwanowicz Ostrogski będzie patronem LITPOLUKRBRIG. Brygada otrzyma również sztandar.
Hetman Konstanty Ostrogski na obrazie Bitwa pod Orszą
Na przełomie XV i XVI wieku stosunki litewsko-moskiewskie były dość napięte. Wiosną 1514 roku Wasyl III, ówczesny władca Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, po raz kolejny wyruszył na Smoleńsk. Chciał w ten sposób zrealizować plan podbicia ziem ruskich, zapoczątkowany kilkanaście lat wcześniej przez swojego ojca, Iwana III Srogiego. Leżąca w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego twierdza, była bastionem strategicznym i przed armią moskiewską broniła się wcześniej już kilkukrotnie. Tym razem nie wytrzymała oporu i musiała skapitulować. Książe podążył w głąb Litwy, by zatrzymać idące na odsiecz wojska polsko-litewskie pod dowództwem księcia Konstantego Iwanowicza Ostrogskiego. Armie starły się w początkach września pod Orszą.
Mimo wyraźnej przewagi liczebnej wojska moskiewskie zostały rozbite i nie tylko zatrzymane, lecz także zmuszone do wycofania się. Choć Smoleńsk pozostał w rękach Moskwy, Polakom i Litwinom udało się odzyskać część ziem, a Ostrogski złamał militarną hegemonię Wielkiego Księstwa Moskiewskiego i doprowadził do osłabienia antyjagiellońskiego sojuszu moskiewsko-niemieckiego. Właśnie dlatego bitwa pod Orszą uznawana jest za jedną z najważniejszych potyczek militarnych w historii Europy. Sam Konstanty Ostrogski za swój militarny sukces otrzymał przywilej budowy w Wilnie dwóch cerkwi. Był bowiem wyznawcą prawosławia i używał języka staroruskiego.
Bitwa pod Orszą nie była pierwszym militarnym sukcesem doskonałego stratega. Znacznie wcześniej toczył boje z Tatarami. W 1497 roku polskie oddziały pod jego dowództwem rozbiły czambuł tatarski pod Oczakowem, za co otrzymał, jako pierwszy, tytuł hetmana najwyższego litewskiego. Funkcję dowódcy wojsk Ostrogski pełnił przez trzy lata. W 1500 roku jego armia doznała klęski pod Wiedroszą, a on trafił do niewoli. Po powrocie król Zygmunt Stary przywrócił go na urząd hetmański, który sprawował w latach 1507–1530. Ostrogski uznawany jest za jednego z najwybitniejszych wodzów litewskich. Był wielkim zwolennikiem zacieśniania współpracy, szczególnie militarnej, z Polską. Pełnił funkcje m.in. wojewody trockiego i kasztelana wileńskiego.
Niemal rok temu, na posiedzeniu Zgromadzenia Parlamentarnego Polski, Litwy i Ukrainy w Kijowie, przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Andrij Parubij zaproponował, by to właśnie Konstanty Ostrogski został patronem Wielonarodowej Brygady. W końcu marca tego roku, na kolejnej międzyparlamentarnej sesji, ta deklaracja została podtrzymana. – To dla nas ogromny honor, by patronem jednostki został Konstanty Ostrogski. Cieszymy się, że ta inicjatywa została przedstawiona przez stronę ukraińską i spotkała się z ogromną aprobatą naszych partnerów z Polski i Litwy – podkreśla płk Volodymyr Yudanov, zastępca dowódcy LITPOLUKRBRIG. Z kolei mjr Kostas Petrovas, szef sekcji szkolenia LITPOLUKRBRIG, dodaje: Trudno o lepszą postać łączącą historię naszych trzech narodów, a zarazem tak bardzo znaczącą, jeśli chodzi o militarne dokonania nie tylko Litwy, lecz także Polski i Ukrainy.
Parlamentarzyści z trzech państw podjęli również dyskusję o nadaniu Wielonarodowej Brygadzie sztandaru. Do obu wniosków przychyliła się Grupa Koordynacyjna, czyli instytucja koordynująca działanie LITPOLUKRBRIG. – Podczas kolejnych spotkań Grupy zdecydowano o zmianie umowy o utworzeniu wspólnej jednostki wojskowej, by wszystko zostało odnotowane w naszych najważniejszych dokumentach normatywnych. Przygotowany został również wzór sztandaru – wyjaśnia ppłk Michał Małyska, sekretarz Grupy Koordynacyjnej i jednocześnie zastępca szefa sztabu LITPOLUKRBRIG. Obecnie w trzech państwach toczą się uzgodnienia międzyresortowe w sprawie niezbędnych poprawek w umowie.
Sztandar zostanie wręczony Wielonarodowej Brygadzie podczas obchodów drugiej rocznicy jej powstania. Te zaplanowane zostały na 5 i 6 października. Wcześniej żołnierze LITPOLUKRBIG planują wyjazd do rodowego miasta swojego patrona – Ostroga na Ukrainie.
autor zdjęć: www.ipsb.gov.pl
komentarze