Kopia pierścienia, którym gen. Józef Haller zaślubił Polskę z morzem, modele okrętów i wodnosamolotów, śmigło z hydroplanu patrolowego – to tylko niektóre eksponaty z wystawy poświęconej „błękitnemu generałowi” i polskim siłom morskim powstałe w okresie międzywojennym. Ekspozycję można oglądać w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
Wystawę „Generał Józef Haller, bohater odrodzonej Rzeczypospolitej i odzyskanego Pomorza” można podzielić na trzy części. Pierwsza przedstawia biografię generała, dzieje odzyskania Pomorza w 1920 roku oraz historię portu w Pucku – pierwszego nadmorskiego portu Marynarki Wojennej. Uwagę przykuwa tu m.in. reprodukcja ozdobnego formularza o nazwie „Akt Zaślubin Polski z Morzem”. Zaprojektował go artysta malarz Henryk Uziembło. Na formularzu widnieją podpisy między innymi generała Hallera, Stanisława Wojciechowskiego, późniejszego prezydenta RP oraz admirała Kazimierza Porębskiego.
W czasie gdy budowano port wojenny, powstawało też lotnictwo morskie, późniejszy Morski Dywizjon Lotniczy. Jego historię oraz sprzęt, jakim wówczas dywizjon dysponował, pokazano na wielkoformatowych wydrukach. Z dywizjonem związana jest także kolejna część wystawy, na którą składają się modele wodnosamolotów będących kiedyś w wyposażeniu jednostki. Ale nie tylko, na ekspozycji można zobaczyć także różne modele okrętów MW okresu międzywojennego. Jest na przykład włoski wodnosamolot pasażerski, bombowy i rozpoznawczy CANT Z-506. Jedyny egzemplarz tej maszyny trafił do Morskiego Dywizjonu Lotniczego kilka dni przed wybuchem II wojny światowej. Wśród starannie wykonanych modeli znajduje się także kanonierka „Generał Haller”. Okręt w 1920 roku sprzedali polskiej marynarce Finowie. Pełnił u nas funkcję okrętu szkolnego, potem wziął udział w kampanii wrześniowej.
Najcenniejsza jest jednak część wystawy, która prezentuje pamiątki związane bezpośrednio z postacią generała Hallera. Możemy tutaj znaleźć między innymi kopię sygnetu Józefa Hallera i kopię pierścienia, który dowódca Frontu Pomorskiego wrzucił do Bałtyku, dokonując aktu zaślubin Polski z morzem. Są też pamiątkowe medale z wizerunkiem „błękitnego generała”. Ekspozycja wzbogacają wielkoformatowe kopie fotografii z lat 20. i 30. XX wieku przedstawiające generała, żołnierzy, marynarkę wojenną oraz port w Pucku. Ciekawostką jest oryginalne drewniane śmigło hydroplanu Leo H-135, który stacjonował w Pucku w latach 1927–1934.
Nieprzypadkowo ekspozycję udostępniono zwiedzającym na początku tego roku. – Jednym z patronów 2017 roku jest gen. Józef Haller. Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni swoją wystawą zapoczątkowało te obchody w muzeach podległych MON – mówi Robert Tarnowski, kurator wystawy. Eksponaty i reprodukcje zdjęć pochodzą ze zbiorów Muzeum Marynarki Wojennej, Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Ziemi Puckiej, Muzeum Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku i ze zbiorów prywatnych. Wystawę można oglądać do 31 października.
Kopia pierścienia, który generał Haller wrzucił do Bałtyku, dokonując aktu zaślubin Polski z morzem.
Postać generała Józefa Hallera nierozerwalnie łączy się z okresem, w którym Polska, po latach zaborów, odzyskiwała niepodległość. Haller służył w polskich oddziałach pod auspicjami Austro-Węgier. W 1916 roku został dowódcą 2 Brygady Legionów Polskich, potem stanął na czele 5 Dywizji Strzelców Polskich, a następnie Korpusu Polskiego na Ukrainie. Był naczelnym dowódcą wojsk polskich walczących po stronie ententy, a w 1919 roku powrócił do Polski wraz z utworzoną we Francji Błękitną Armią. 10 lutego 1920 roku w Pucku dokonał zaślubin Polski z morzem. Podczas Bitwy Warszawskiej dowodził wojskami, które broniły przed bolszewikami przedpola stolicy.
autor zdjęć: Tomasz Gos
komentarze