„Trzy dni walki z okupantem przyniosły nam wielkie sukcesy taktyczne i moralne. Oddziały Armii Krajowej opanowały, łamiąc opór okupanta, większą część stolicy, wyzwalając jednocześnie w duszach Polaków entuzjazm dla walki i ufność w jej powodzenie”
Wspólna odezwa Delegata Rządu na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego, przewodniczącego Rady Jedności Narodowej Kazimierza Pużaka oraz dowódcy AK gen. dyw. Tadeusza Komorowskiego „Bora”Niemcy ściągają do Warszawy posiłki. Przybywają m.in. złożone z kryminalistów oddziały 36 Dywizji Grenadierów SS „Dirlewanger”. Fot. Bundesarchiv.
W Śródmieściu powstańcy opanowują kilka budynków o znaczeniu strategicznym: Dworzec Pocztowy w Al. Jerozolimskich przy Żelaznej, Dom Turystyczny przy pl. Starynkiewicza, posterunek policji niemieckiej „Nordwache” u zbiegu Chłodnej i Żelaznej. Na Starym Mieście udało się opanować Pałac Blanka, Pałac Mostowskich oraz Arsenał. W Śródmieściu południowym powstańcy obsadzają znaczną część terenów Politechniki. Na Żoliborz wracają oddziały ppłk. Mieczysława Niedzielskiego „Żywiciela”.
Koniec powstania na prawym brzegu Wisły. Komendant Obwodu Praga ppłk Antoni Żurawski „Bober”, w obliczu przewagi wroga i braku perspektyw na opanowanie dzielnicy, decyduje się przerwać walkę. Powstańcy powracają do konspiracji. Część z nich przedostaje się przez Wisłę na Sielce, Sadybę i do Puszczy Kampinoskiej.
Niemcy ściągają do Warszawy posiłki. Przybywają m.in. złożone z kryminalistów oddziały 36 Dywizji Grenadierów SS „Dirlewanger” oraz składająca się z Rosjan brygada RONA (Russkaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armia) pod dowództwem gen. SS Bronisława Kamińskiego. Oddziały te dopuszczą się później szeregu zbrodni wojennych. Przyjeżdża też pociąg pancerny. Ok. godz. 20 lotnictwo niemieckie dokonuje pierwszych nalotów na miasto.
Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK uruchamia w Śródmieściu sześć patroli megafonowych. Nadawane są audycje informacyjne, odezwy dowództwa do ludności cywilnej oraz podnoszące na duchu wiersze i piosenki.
Odznaczony zostaje pierwszy powstaniec warszawski. Mechanik Jan Łuniewski „Lumeński”, który naprawił jeden ze zdobytych dzień wcześniej czołgów Panther, zostaje uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Bibliografia:
Władysław Bartoszewski „Dni walczącej Stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”
Władysław Bartoszewski „1859 dni Warszawy”
Andrzej Kunert „Kronika Powstania Warszawskiego”
Tadeusz Bór-Komorowski „Powstanie Warszawskie”
Władysław Bartoszewski, Michał Komar „Władysław Bartoszewski. Wywiad rzeka”
Norman Davies „Powstanie'44”
Muzeum Powstania Warszawskiego, www.1944.pl
Materiały Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego, www.sppw1944.org