„Stwierdzam, że Warszawa w swej walce obecnie nie dostaje pomocy od sprzymierzonych, tak jak nie dostawała jej Polska w 1939 r. [...] Żądamy, byście w sposób wyraźny stwierdzili ten fakt wobec Brytyjczyków w oficjalnym wystąpieniu i pozostawili jako dokument. Nie prosimy o pomoc materiałową, lecz żądamy natychmiast udzielenia nam jej”
Depesza dowódcy AK gen. dyw. Tadeusza Komorowskiego „Bora” do Sztabu Naczelnego Wodza w LondynieLudność Warszawy w drodze do obozu przejściowego w Pruszkowie. Fot. Bundesarchiv.
Główny niemiecki atak trwa w kierunku placu Żelaznej Bramy i Ogrodu Saskiego. Po ciężkich walkach brygada Dirlewangera przebija się do pałacu Brühla. Udaje jej się nawiązać kontakt z odciętą od początku walk tzw. dzielnicą rządową i oswobodzić Ludwiga Fischera, gubernatora dystryktu warszawskiego oraz Reinera Stahela, dowódcę garnizonu Warszawy.
Na ulicy Długiej odbywa się jedyna podczas Powstania Warszawskiego defilada wojskowa. Zorganizowano ją z okazji rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Po mszy w kościele garnizonowym żołnierze Batalionu „Gozdawa” przemaszerowali do pałacu Raczyńskich.
W obliczu zbliżających się oddziałów wroga, zapada decyzja o ewakuacji Komendy Głównej AK i Delegatury Rządu na Kraj z dotychczasowej siedziby w fabryce Kamlera w dzielnicy Wola na Stare Miasto. Nowa kwatera KG mieści się teraz w szkole przy ul. Barokowej 6.
Utrwala się podział walczącego miasta na trzy, słabo ze sobą połączone części: Grupa Północ obejmuje rejon cmentarzy, Stare Miasto, Żoliborz i Kampinos; Śródmieście jest połączone z Powiślem i Czerniakowem; Grupa Południe obejmuje Mokotów wraz z Sadybą oraz Lasy Kabackie i Chojnowskie.
Nawiązano regularną łączność kanałami między Śródmieściem a Mokotowem. Pierwszą łączniczką, która w ten sposób przedostaje się między dwiema dzielnicami Warszawy, jest Elżbieta Ostrowska „Ela”.
Cichną niemiecko-radzieckie walki na prawym brzegu Wisły. Józef Stalin wydaje marszałkowi Konstantemu Rokossowskiemu rozkaz o powstrzymaniu ofensywy na Warszawę i przejściu Armii Czerwonej do obrony.
W Pruszkowie pod Warszawą Niemcy uruchamiają obóz przejściowy (Dulag 121) dla ludności cywilnej. Ogółem przechodzi przez niego 550-600 tys. mieszkańców stolicy. Około 60 tys. trafia stamtąd do obozów koncentracyjnych.
Bibliografia:
Władysław Bartoszewski „Dni walczącej Stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego”
Władysław Bartoszewski „1859 dni Warszawy”
Andrzej Kunert „Kronika Powstania Warszawskiego”
Tadeusz Bór-Komorowski „Powstanie Warszawskie”
Władysław Bartoszewski, Michał Komar „Władysław Bartoszewski. Wywiad rzeka”
Norman Davies „Powstanie'44”
Muzeum Powstania Warszawskiego, www.1944.pl
Materiały Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego, www.sppw1944.org