Maki przypinane do ubrań, pocztówki wysyłane weteranom czy udział w uroczystościach upamiętniających tych, którzy walczyli za wolność i niepodległość. W taki sposób Amerykanie, Anglicy czy Kanadyjczycy czczą swoich weteranów. Za tydzień w Polsce będziemy obchodzić Dzień Weterana i przy tej okazji warto przyjrzeć się tradycjom obchodów tego święta w innych państwach – w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie.
Tradycje obchodów Dnia Weterana sięgają w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie 1919 roku. Dzień Weteranów (Veterans Day) świętowany jest w Stanach Zjednoczonych 11 listopada – w rocznicę zakończenia I wojny światowej. Ustanowiony został we wspomnianym roku przez prezydenta Woodrowa Wilsona pod nazwą Armistice Day (Dzień Rozejmu). W ten sposób Amerykanie chcieli oddać cześć poległym oraz uhonorować żyjących weteranów, uczestników Wielkiej Wojny.
Maki – symbol poległych żołnierzy
Po zakończeniu II wojny światowej, w której było zaangażowanych ponad 15 milionów amerykańskich żołnierzy wojsk lądowych, piechoty morskiej, sił powietrznych oraz personelu pływającego marynarki wojennej, pojawiły się głosy za ustanowieniem święta wszystkich weteranów. Wielkim orędownikiem tej idei był pochodzący z Birmingham w stanie Alabama weteran Raymond Weeks. Udało mu się uzyskać wsparcie ze strony generała Dwighta D. Eisenhowera. Jednak na wcielenie w życie tego pomysłu trzeba było czekać jeszcze kilka lat. Zanim do tego doszło, Stany Zjednoczone zaangażowały się w operację w Korei. Prowadzone w latach 50. działania sprawiły, że zwiększyła się grupa weteranów. W 1954 roku Dwight D. Eisenhower, już jako prezydent Stanów Zjednoczonych, wydał proklamację ustanawiającą 11 listopada świętem narodowym pod nazwą Veterans Day. O jego randze świadczy fakt, że w tym dniu są zamknięte urzędy federalne i banki, a także większość urzędów stanowych i szkół.
Od 1919 roku w krajach Wspólnoty Narodów 11 listopada jest obchodzony jako Remembrance Day (Dzień Pamięci), poświęcony żołnierzom poległym w służbie ojczyźnie. Święto to jest nazywane także Poppy Day (Dzień Maków), ponieważ kwiaty te symbolizują poległych żołnierzy. W Kanadzie obchody 11 listopada są ściśle związane z honorowaniem żyjących weteranów. W ramach tzw. Tygodnia Weteranów zachęca się wszystkich m.in. do wzięcia udziału w lokalnych obchodach Dnia Pamięci. Panuje też zwyczaj przypinania do ubrania maku jako wyraz oddania hołdu poległym i wsparcia dla weteranów. Ciekawą inicjatywą jest akcja „Pocztówka dla Pokoju”, w ramach której każdy może wysłać tradycyjną pocztówkę lub e-kartkę weteranom, aby podziękować im za służbę ojczyźnie. Nauczyciele mogą także zamówić bezpłatny materiał edukacyjny do wykorzystania podczas lekcji, dedykowany tematyce kanadyjskich weteranów. W ramach akcji „Heroes Remember” na oficjalnej rządowej stronie internetowej Veterans Affairs Canada są umieszczane nagrania video zawierające wspomnienia weteranów.
Okaż swoje wsparcie
W Wielkiej Brytanii Remembrance Day jest obchodzony od 1919 roku. Święto jest poświęcone upamiętnieniu poległych żołnierzy. W tym dniu Brytyjska Legia Królewska sprzedaje maki, a dochód ze sprzedaży tych symbolicznych kwiatów przeznacza na rzecz weteranów. W 2006 roku z myślą o żyjących weteranach oraz obecnych i byłych żołnierzach ustanowiono święto o nazwie Veterans Day (trzy lata później zmieniono jego nazwę na Armed Forces Day). Jest ono obchodzone w ostatnią sobotę czerwca. Wymowne jest jego motto – „Show your support” (okaż swoje wsparcie).
Obserwując długie tradycje obchodów Dnia Weterana w krajach anglosaskich, mam nadzieję, że Dzień Weterana wpisze się także na stałe w polskie obyczaje. Ufam też, że nie będzie to tylko święto wojskowe, lecz dzień, w którym społeczeństwo okaże swoje wsparcie weteranom – uczestnikom misji NATO, ONZ, OBWE, Unii Europejskiej oraz międzynarodowych komisji i koalicji.
autor zdjęć: Cpl Heather Tiffney / Kanadyjskie Siły Zbrojne
komentarze